Giới khoa học tranh cãi về màu sắc mới được phát hiện

"Olo" được mô tả là sắc xanh lam - lục rực rỡ, không thể nhìn thấy bằng mắt thường nếu không có sự kích thích bằng laser. Theo các nhà nghiên cứu, loại laser đặc biệt này có thể “mở rộng” khả năng cảm nhận màu sắc vượt ra ngoài giới hạn thông thường của con người.

"Từ đầu chúng tôi đã dự đoán rằng nó sẽ trông như một tín hiệu màu chưa từng có, nhưng không biết não bộ sẽ xử lý như thế nào. Thật sự rất kinh ngạc. Màu sắc mới cực kỳ bão hòa", kỹ sư điện Ren Ng tại Đại học California Berkeley, chia sẻ.

Các nhà nghiên cứu đã chia sẻ hình ảnh một hình vuông màu ngọc lam để mô tả màu sắc mà họ đặt tên là "olo", nhưng nhấn mạnh rằng màu sắc này chỉ có thể cảm nhận được thông qua thao tác laser trên võng mạc.

“Không có cách nào để truyền tải màu sắc đó trong một bài viết hoặc trên màn hình. Màu chúng ta nhìn thấy là một phiên bản của nó, nhưng nó hoàn toàn nhạt nhòa khi so sánh với trải nghiệm của olo”, chuyên gia thị giác Austin Roorda cho biết.

Con người cảm nhận màu sắc trong thế giới xung quanh khi ánh sáng chiếu vào các tế bào nhạy cảm với màu sắc – gọi là tế bào nón – nằm trong võng mạc. Có ba loại tế bào nón, mỗi loại nhạy với một bước sóng ánh sáng khác nhau: dài (L), trung bình (M) và ngắn (S).

Ánh sáng tự nhiên là sự pha trộn của nhiều bước sóng, và khi chiếu vào mắt, nó kích thích ba loại tế bào nón này ở các mức độ khác nhau, tạo nên cảm nhận màu sắc đa dạng. Ví dụ, ánh sáng đỏ chủ yếu kích thích tế bào L, còn ánh sáng xanh dương lại chủ yếu kích thích tế bào S. Trong khi đó, tế bào M nằm ở giữa, và không có loại ánh sáng tự nhiên nào chỉ kích thích riêng nó.

Nhóm nghiên cứu tại Đại học Berkeley đã tìm cách vượt qua giới hạn này. Họ bắt đầu bằng cách lập bản đồ một phần nhỏ của võng mạc để xác định vị trí chính xác của các tế bào nón M. Sau đó, họ dùng tia laser quét qua vùng võng mạc đó. Khi laser đi đến một tế bào M, sau khi điều chỉnh theo chuyển động tự nhiên của mắt, nó sẽ phát ra một xung ánh sáng nhỏ để kích thích tế bào này, rồi chuyển sang tế bào tiếp theo.

Kết quả nhóm nhà khoa học thu được một mảng màu trong trường nhìn với kích thước gấp đôi trăng tròn. Màu này nằm ngoài dải màu mà mắt thường có thể cảm nhận vì chỉ riêng các tế bào nón M được kích thích - điều mà ánh sáng tự nhiên không thể làm được. Tên gọi olo của màu mới bắt nguồn từ mã nhị phân 010, cho biết chỉ có tế bào M được kích hoạt trong ba loại L, M, và S.

Tuy nhiên, một số chuyên gia hoài nghi về phát hiện này. “Đây không phải là một màu mới”, nhà khoa học thị giác John Barbur tại Đại học St George’s, London nói. “Nó chỉ là một sắc xanh có độ bão hòa cao hơn, được tạo ra ở một đối tượng có cơ chế đỏ - xanh lá bình thường khi đầu vào chỉ đến từ tế bào M”.

Dù vậy, các nhà nghiên cứu tin rằng thí nghiệm có thể giúp họ khám phá các câu hỏi khoa học nền tảng về cách bộ não tạo ra hình ảnh thị giác. Ngoài ra, nó còn có thể mở ra hướng nghiên cứu mới trong việc hiểu rõ hơn về mù màu hay các bệnh về mắt như thoái hóa sắc tố võng mạc.