Nguy cơ ung thư từ món ăn khoái khẩu trong mùa lạnh

Thời tiết se lạnh, nhiều người thích ăn các món như ngô khoai nướng, thịt nướng bày bán ngoài vỉa hè. Tuy nhiên, đồ nướng vẫn luôn nằm trong danh sách những món ăn cần tiêu thụ hạn chế bởi phương pháp chế biến bằng than hoa khiến thực phẩm biến chất, tăng nguy cơ ung thư.

Bên cạnh đó, các quán ngô nướng vỉa hè thường khó đảm bảo vệ sinh về nguyên liệu và quá trình chế biến.

Tại sao đồ nướng bằng than lại tiềm ẩn nguy cơ gây ung thư?

Khi thực phẩm được nướng ở nhiệt độ cao trực tiếp trên than sẽ rất dễ sinh ra lửa và khói. Đây chính là tác nhân sản sinh ra axit amin dị vòng và các hydrocacbon thơm đa vòng trong đồ nướng. Những chất này có khả năng gây đột biến gen và tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư như tuyến vú, trực tràng, đại tràng, gan, ruột,...

Mặt khác, việc nướng trên bếp than (cả than đá và than hoa) cũng tạo ra nhiều khí CO. Đây là loại khí rất nguy hiểm cho sức khỏe nếu chẳng may hít phải. CO kết hợp với chất Hemoglobin tạo thành Med-hemoglobin khiến con người mắc chứng tê liệt vì oxy không được vận chuyển đi nuôi cơ thể.

Ngoài ra, sở dĩ nói ăn ngô khoai nướng bằng than có nguy cơ gây ung thư còn vì chúng có chứa chất HCAs (heterocyclic amines) - một trong các chất hóa học độc hại là tác nhân dẫn đến ung thư ruột, ung thư vú, ung thư tụy,... Nướng thực phẩm trên than với nhiệt độ cao sẽ sản sinh ra acrylamide - chất này có ở các cạnh hay phần vỏ màu nâu của đồ nướng bị cháy sém.

Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) đã xếp Acrylamide vào nhóm các hợp chất gây ung thư trên người. Hợp chất Acrylamide tạo ra màu hấp dẫn cho đồ nướng bằng than khi ăn vào sẽ đi đến các tế bào, mô, mạch máu,... Chúng chính là tác nhân gây tổn thương tổ chức mô lành để hình thành nên tế bào ung thư.

Làm cách nào để giảm nguy cơ ung thư khi ăn đồ nướng?

Mặc dù ăn ngô khoai nướng bằng than có nguy cơ gây ung thư nhưng đây vẫn là món ăn khoái khẩu của nhiều người. Vì vậy, để có thể giảm thiểu nguy cơ gây ung thư từ những đồ ăn này bằng cách hạn chế thu nạp các chất hydrocarbon thơm đa vòng và amin dị vòng vào cơ thể.

Theo các chuyên gia, thay vì lựa chọn ăn ngô, khoai hay các món nướng ngoài vỉa hè, các gia đình nên tự nướng các loại thực phẩm này tại nhà bằng bếp từ, bếp điện hay lò vi sóng. Nướng thực phẩm bằng bếp từ, bếp điện, lò vi sóng cũng sản sinh ra chất độc hại nhưng mức độ ít hơn các hình thức nướng bằng bếp gas, bếp than, củi.

Trong trường hợp làm các món nướng tại nhà, các bà nội trợ cần làm sạch vỉ nướng trước khi nướng để hạn chế tối đa tình trạng bám mảng cháy, loại bỏ độc tố sinh ra ung thư.

Trong quá trình chế biến nên thái đồ nướng thành các miếng nhỏ, thường xuyên lật đồ ăn bởi nó giúp thực phẩm nhanh chín hơn từ đó giúp giảm thời gian tiếp xúc với nhiệt độ cao - tức là giảm nguy cơ sinh ra các hợp chất gây ung thư.

Nếu nướng thịt, hãy chọn nhiều thịt nạc hơn thịt mỡ bởi nó làm giảm nhiệt của ngọn lửa từ đó ít sinh ra khói chứa hydrocarbon độc hại. Các gia đình nên kết hợp nướng thịt với rau củ và trái cây vì trái cây và rau củ không tạo ra chất HCAs từ đó hạn chế được mầm mống gây ung thư từ thịt nướng bằng than. Đặc biệt, trong trái cây và rau củ còn có chất phytochemical có thể giúp làm giảm một số loại ung thư.

Bên cạnh đó, khi ăn đồ nướng, tốt nhất hãy tẩm ướp qua đêm với các loại gia vị như hành, tỏi, nghệ,... để giảm sự hình thành HCAs xuống 50%. Trong quá trình nướng hãy kiểm soát để nhiệt độ không quá cao.

Cuối cùng, khi đã hoàn thành món nướng thì tốt nhất hãy loại bỏ những phần bị cháy trước khi ăn bởi đó chính là nơi tích tụ acrylamide.