Đeo khẩu trang có ngăn ngừa được bệnh cúm?

Theo thông tin từ Bộ Y tế, Hệ thống giám sát dựa vào sự kiện tại Việt Nam ghi nhận các thông tin về đợt bùng phát dịch cúm mùa tại Nhật Bản. Theo đó dữ liệu công bố (ngày 31/1/2025) của Viện Truyền nhiễm Quốc gia Nhật Bản, từ ngày 2/9/2024 đến ngày 26/1/2025 tại Nhật Bản ghi nhận khoảng 9,5 triệu trường hợp mắc cúm mùa; trong đó, tuần cuối cùng của năm 2024 (từ 23-29/12/2024) đã ghi nhận hơn 317.000 trường hợp.

Tokyo, Hokkaido, Osaka và Fukuoka là các khu vực có đông dân cư và có nhiều điểm du lịch, tập trung đông người là các địa bàn bị ảnh hưởng nhất của đợt bùng phát dịch cúm mùa hiện tại. Đợt bùng phát dịch cúm mùa tại Nhật Bản hiện nay, chủ yếu do cúm A gây ra, nhưng vẫn còn nguy cơ bùng phát dịch do cúm B.

Trước đó, theo thông tin từ Tổ chức Y tế thế giới ngày 7/1/2025, tại nhiều quốc gia ở Bắc bán cầu, các bệnh lây truyền qua đường hô hấp cấp tính có xu hướng gia tăng theo mùa vào thời điểm cuối năm do các tác nhân gây bệnh hô hấp như virus cúm mùa, RSV và các virus phổ biến khác như hMPV, mycoplasma pneumoniae.

Theo Tổ chức Y tế thế giới, tỷ lệ mắc các hội chứng cúm (ILI) hoặc nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính (ARI) ở một số quốc gia ở Bắc bán cầu đã tăng lên trong những tuần cuối năm 2024 và vượt qua mức cơ sở theo mùa thông thường.

Mặc dù ai cũng biết đeo khẩu trang và nghỉ ngơi nhiều hơn có thể ngăn ngừa và điều trị bệnh cúm, nhưng các bác sĩ Nhật Bản đặc biệt nhắc nhở nếu bỏ qua bước rửa tay, hãy cẩn thận vì khẩu trang thực sự có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh cúm.

Đeo khẩu trang là thói quen tốt nhưng phải kết hợp với rửa tay và khử trùng

Tiến sĩ Nobuki Tomaru, giám đốc Trung tâm kiểm tra sức khỏe tổng quát của Bệnh viện Heisei Yokohama tại Nhật Bản chỉ ra rằng trong một nghiên cứu của Úc được công bố từ đầu năm 2007, nếu so sánh các gia đình có trẻ em được chẩn đoán mắc bệnh cúm, thì khả năng mắc bệnh trong các gia đình sử dụng khẩu trang y tế thông thường thực sự cao hơn 1,25 lần so với các gia đình không đeo khẩu trang.

Sau đó, nhóm y khoa Hoa Kỳ cũng đã tiến hành khảo sát hành vi về nghiên cứu này và phát hiện ra rằng khi mọi người đeo khẩu trang sẽ cảm thấy khó chịu và trong vòng 3 giờ, trung bình: Chà mắt 7,4 lần; Chạm vào mũi 16 lần; Điều chỉnh môi 24 lần qua mặt nạ.

Các loại vi-rút và vi khuẩn cúm trên tay bạn sẽ xâm nhập vào niêm mạc cơ thể một cách vô hình. Tuy nhiên, hành vi như vậy thường không được chính người đó nhận thấy và người ngoài cũng sẽ không chú ý đặc biệt đến nó.

Đeo khẩu trang và rửa tay có thể giảm nguy cơ mắc bệnh cúm từ 30 - 50%

Tiến sĩ Higashimaru cho biết, trên thực tế, nếu bạn rửa tay trước khi đeo và tháo khẩu trang, bạn có thể giảm đáng kể nguy cơ vi khuẩn từ tay bạn bị nhiễm vào mặt và xâm nhập vào mô niêm mạc. Hoa Kỳ cũng đã tiến hành một thí nghiệm về hành vi trên 1.437 người và phát hiện ra rằng so với việc chỉ đeo khẩu trang hoàn toàn không có khả năng ngăn ngừa và điều trị cúm, nếu bạn rửa tay cẩn thận, bạn có thể giảm nguy cơ mắc cúm từ 30 - 50%.

Bác sĩ Nhật Bản khuyên dùng phương pháp rửa tay nhanh, sạch hơn phương pháp rửa thông thường 100 lần

Tiến sĩ Osamu Takahashi, giám đốc Phòng khám Nội khoa Shin Yuri cho biết, theo khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu An ninh Tokyo, ngoài việc rửa tay khi đeo và tháo khẩu trang cũng cần nhớ rửa tay thường xuyên để diệt khuẩn.

Theo một cuộc khảo sát vi khuẩn do Trung tâm nghiên cứu an toàn đô thị Tokyo thực hiện, phương pháp rửa tay nhanh có thể làm giảm lượng vi khuẩn trên tay xuống 100 lần so với phương pháp rửa tay thông thường, giúp các ngón tay ít có khả năng tích tụ một lượng lớn vi-rút.

Phương pháp rửa tay nhanh

Đầu tiên, rửa sạch tay để làm ướt nhẹ, sau đó dùng xà phòng hoặc một lượng nước rửa tay chà xát lòng bàn tay, mu bàn tay, móng tay và cổ tay trong 10 giây.

Rửa sạch dưới vòi nước trong 15 giây.

Sau đó lặp lại bước 1 và 2 một lần nữa, dành tổng cộng 50 giây để rửa tay. Điều này có thể loại bỏ nhiều vi sinh vật trên tay bạn hơn 100 lần so với phương pháp truyền thống là dành 30 giây để chà bọt và 15 giây để rửa sạch.