Vì sao người trẻ ngày nay thường "mong manh" hơn thế hệ trước?

Các chuyên gia đã chỉ ra, việc người trẻ dễ mệt mỏi, ốm đau hơn thế hệ trước bởi tuổi tế bào hoặc tuổi sinh học của người trẻ lớn hơn đáng kể so với tuổi thật. Người trẻ cũng ngày càng có nguy cơ lão hóa nhanh và mắc các bệnh ung thư nhiều hơn thế hệ trước.

Người trẻ mắc ung thư ngày càng cao

Các nhà khoa học nhiều lần cảnh báo về "đại dịch" ung thư khởi phát sớm trên khắp thế giới. Theo số liệu thống kê, từ đầu những năm 1990 đến 2018, tỷ ung thư ở những người từ 25 đến 49 tuổi tại Anh tăng 22%. Con số lớn hơn bất kỳ nhóm tuổi nào khác, cao hơn hai lần so với những năm 70.

Theo nghiên cứu của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ với dữ liệu từ hơn 23 triệu bệnh nhân ung thư và hơn 7,3 triệu ca tử vong do ung thư, các chuyên gia phát hiện ra rằng trong số 34 loại ung thư, tỷ lệ mắc 17 loại ung thư tăng vọt trong giới trẻ, tỷ lệ mắc ung thư đường ruột, ung thư thận, ung thư tuyến tụy, ung thư nội mạc tử cung và các bệnh ung thư khác tăng gấp 2-3 lần.

Ngoài ra, 10 trong số 17 bệnh ung thư có tỷ lệ ngày càng tăng là các bệnh ung thư liên quan đến béo phì, làm nổi bật vai trò của béo phì trong việc gia tăng tỷ lệ ung thư.

Người trẻ mắc nhiều bệnh hơn

Dữ liệu từ Dịch vụ Y tế Quốc gia (NHS) cho thấy số người dưới 40 tuổi được điều trị đau tim cũng tăng 38% trong một thập kỷ, từ 1.700 người năm 2012-2013 lên 2.300 người năm 2022-2023. Mức tăng lớn nhất (89%) là ở độ tuổi 20-24.

Tình trạng này lặp lại với bệnh tiểu đường. Báo cáo Tiểu đường Quốc gia mới, công bố tháng 12 năm ngoái cho thấy số người mắc đã tăng 11,6% kể từ năm 2017 đến năm 2022. Con số đặc biệt cao đối với người trẻ: 18% ở người dưới 40, 21% ở người 12-25 tuổi. Số trẻ dưới 12 tuổi mắc bệnh mạn tính tăng vọt 66% trong 4 năm, từ 90 lên 150 người.

Người trẻ có nguy cơ lão hóa nhanh hơn

Theo giáo sư Ilaria Bellantuono, đồng giám đốc Viện Tuổi thọ Sức khỏe tại Đại học Sheffield, ý tưởng thế hệ trẻ đang lão hóa nhanh hơn so với giai đoạn trước là có cơ sở. Giới khoa học trong những năm gần đây nhận thấy gen Z mắc nhiều loại bệnh vốn chỉ phát triển ở người lớn tuổi. Lão hóa sinh học là một trong những yếu tố gây nên các căn bệnh đó. Quá trình lão hóa nhanh cũng làm tăng nguy cơ phát triển các bệnh mạn tính, tương tự việc hút thuốc ở người ung thư phổi.

Theo nghiên cứu được công bố tại Cuộc họp thường niên của Hiệp hội Nghiên cứu Ung thư Hoa Kỳ (AACR) cho thấy những người trẻ tuổi có thể lão hóa nhanh hơn và lão hóa nhanh có liên quan đến việc tăng nguy cơ ung thư. So với những người sinh từ năm 1950 đến năm 1954, những người sinh từ năm 1965 trở đi có nguy cơ lão hóa nhanh cao hơn 17%.

Nghiên cứu đã kiểm tra hồ sơ y tế của hơn 140.000 người tham gia, từ 37 đến 54 tuổi và sử dụng 9 dấu hiệu máu để tính tuổi sinh học. Những người có tuổi sinh học cao hơn tuổi thực được xác định là có tốc độ lão hóa nhanh.

Giới chuyên gia chưa hiểu rõ nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Một số người phỏng đoán yếu tố di truyền, lối sống, chế độ ăn uống nhiều đồ ăn nhanh và môi trường ô nhiễm đóng vai trò quan trọng. Nhiều nhà khoa học cho rằng "đại dịch" thuốc lá điện tử ở người trẻ có thể gây ra tình trạng lão hóa sớm. Dù an toàn hơn hút thuốc, nicotin trong thuốc lá điện tử vẫn có thể phân hủy collagen, loại protein giữ cho da săn chắc và đầy đặn. Thói quen này có thể đẩy nhanh quá trình hình thành nếp nhăn.

Bên cạnh đó, các bệnh tâm lý ngày càng gia tăng cũng khiến người trẻ già đi nhanh hơn. Theo NHS, cứ 5 người từ 20 đến 25 tuổi thì một người bị rối loạn sức khỏe tâm thần. Tiến sĩ Julian Mutz, nhà nghiên cứu tại Cao đẳng King London, nhận định người trầm cảm có telomere ngắn hơn theo tuổi tác. Đây là loại màng bọc DNA - thước đo tuổi sinh học.

Gen Z nói riêng và thế hệ trẻ nói chung cũng là "thế hệ cô đơn" khi dành nhiều thời gian lên mạng xã hội, Khoảng 73% người được khảo sát trong nghiên cứu của Trường Y thuộc Đại học Washington cho biết họ thường xuyên cảm thấy cô đơn. Theo tiến sĩ Vivek Murthy, cảm giác cô đơn dai dẳng gây tổn hại cơ thể tương đương với việc hút 15 điếu thuốc mỗi ngày. Người bị cô lập về mặt xã hội có nguy cơ tử vong sớm cao hơn 32%.