Ồn ào xung quanh mẹ Bắp và Phạm Thoại 'phủ sóng' mạng xã hội: Luật sư nói gì? 

Liên quan đến vụ việc TikToker Phạm Thoại và chị Lê Thị Thu Hòa (27 tuổi, trú tại Bình Thuận) kêu gọi ủng hộ tiền chữa bệnh ung thư cho bé Bắp (con chị Hòa) đang được dư luận xã hội đặc biệt quan tâm về sao kê, tính minh bạch của việc kêu gọi trong hoạt động từ thiện. Luật sư Ma Văn Giang – Công ty luật TNHH Niềm tin Công lý (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội) đã có những chia sẻ trên báo Công Thương, dưới góc độ pháp lý, luật sư Ma Văn Giang cho rằng, việc kêu gọi từ thiện nhằm mục đích hỗ trợ cho người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, người bị mặc bệnh hiểm nghèo hay những người bị thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản do thiên tai, dịch bệnh là rất cần thiết. Tuy nhiên, việc kêu gọi từ thiện, phân phối hàng, quà từ thiện cần tuân theo các quy định của pháp luật.

Nếu hành vi lợi dụng thiên tai, dịch bệnh, bệnh hiểm nghèo để kêu gọi từ thiện sau đó sử dụng tiền và các vật phẩm kêu gọi được không đúng mục đích, không đúng đối tượng là hành vi đáng lên án và có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự tuỳ thuộc vào từng hành vi cụ thể.

Trường hợp sử dụng, phân phối tiền, hàng cứu trợ không đúng mục đích, không đúng đối tượng được hỗ trợ là một trong các hành vi bị nghiêm cấm theo quy định tại điều 5 Nghị định số 93/2021/NĐ-CP ngày 27/10/2021.

Với hành vi này, người thực hiện hành vi vi phạm có thể bị phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 10 triệu đồng, buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm điều này được quy định tại Điều 10 Nghị định số 130/2021/NĐ-CP ngày 30/13/2/2021.

Luật sư Ma Văn Giang dẫn chứng thêm, theo quy định tại Nghị định số 93/2021/NĐ-CP ngày 27/10/2021 của Chính phủ quy định khi vận động, tiếp nhận nguồn đóng góp tự nguyện cá nhân mở tài khoản riêng tại ngân hàng thương mại theo từng cuộc vận động để tiếp nhận, quản lý toàn bộ tiền đóng góp tự nguyện, bố trí địa điểm phù hợp để tiếp nhận, quản lý, bảo quản hiện vật đóng góp tự nguyện trong thời gian tiếp nhận; có biên nhận các khoản đóng góp tự nguyện bằng tiền mặt, hiện vật tiếp nhận được khi tổ chức, cá nhân đóng góp yêu cầu.

Cá nhân không được tiếp nhận thêm các khoản đóng góp tự nguyện sau khi kết thúc thời gian tiếp nhận đã cam kết và có trách nhiệm thông báo đến nơi mở tài khoản về việc dừng tiếp nhận các khoản đóng góp tự nguyện.

Ngoài ra, tại khoản 4 Điều 10 Thông tư 41/2022/TT-BTC cũng có quy định cá nhân người vận động phải mở riêng tài khoản cho mục đích xã hội, từ thiện tại ngân hàng theo quy định, không được nhận tiền tài trợ cho mục đích xã hội, từ thiện vào chung tài khoản sử dụng chi tiêu cá nhân của người vận động.

Cũng theo luật sư Ma Văn Giang, khi kêu gọi vận động, tiếp nhận, phân phối nguồn đóng góp tự nguyện để hỗ trợ thiên tai, dịch bệnh, sự cố, với tư cách là cá nhân thì cá nhân phải đáp ứng các điều kiện theo quy định tại Nghị định số 93/2021/NĐ-CP như có đủ năng lực hành vi dân sự đồng thời có trách nhiệm thông báo trên các phương tiện thông tin truyền thông về mục đích, phạm vi, phương thức, hình thức vận động, tài khoản tiếp nhận, địa điểm tiếp nhận, thời gian cam kết phân phối và gửi bằng văn bản đến UBND cấp xã nơi cư trú theo mẫu thông báo ban hành kèm theo Nghị định số 93/2021/NĐ-CP.

Để đảm bảo tính công khai, minh bạch trong việc kêu gọi đóng góp tự nguyện người kêu gọi từ thiện cần phải có trách nhiệm mở sổ ghi chép đầy đủ thông tin về kết quả tiếp nhận, phân phối tiền, hiện vật đóng góp tự nguyện theo đối tượng, địa bàn được hỗ trợ, bao gồm những khoản tiếp nhận có điều kiện, địa chỉ cụ thể (nếu có), thực hiện công khai theo các nội dung quy định tại khoản 2 Điều 14 Nghị định số 93/2021/NĐ-CP trên các phương tiện truyền thông và gửi kết quả bằng văn bản tới UBND cấp xã nơi cư trú để niêm yết công khai tại trụ sở cơ quan trong 30 ngày.

Đồng thời thực hiện nghiêm các quy định về quản lý tài chính, công khai nguồn đóng góp tự nguyện khác tại Điều 19 Nghị định số 93/2021/NĐ-CP. Ngoài ra, để làm rõ đến tính minh bạch của sự việc này, luật sư Ma Văn Giang cho rằng, cần đề nghị cơ quan công an vào cuộc để xác minh, làm rõ mới có căn cứ xử lý theo quy định.

Được biết, mẹ con Bắp (mẹ tên thật là Lê Thị Thu Hòa, SN 1997, quê Ninh Thuận và con trai chị là bé M.H., SN 2021) bất ngờ trở thành những nhân vật nhận được sự quan tâm lớn của dư luận bởi những lùm xùm liên quan đến chuyện sao kê từ thiện.

Theo đó, nhiều người thắc mắc về quá trình chữa bệnh cho Bắp đang diễn ra như thế nào? Số tiền mà Bắp nhận được từ các mạnh thường quân liệu có được phân bổ đúng mục đích?

Như thông tin trên báo SAOstar, mẹ bé Bắp đã cung cấp một bảng kê chi phí các khoản tiền đã chi trong quá trình điều trị Bắp ở Singapore tính đến ngày 17/2 

Các thông tin cho thấy Bắp bắt đầu điều trị từ 23:18 ngày 15/11/2024. Bắp điều trị lọc máu từ 26/1/2025 đến 16/2/2025. Bên dưới bảng kê cho thấy tổng số tiền bệnh nhân Minh Hải (bé Bắp) cần thanh toán là 549,045.08 SGD, tương đương hơn 10,4 tỷ đồng tiền Việt. Trong đó gia đình đã thanh toán hơn 9 tỷ đồng.

Mẹ Bắp cũng cho biết còn chi phí điều trị 350.000 SGD (tương đương 6,6 tỷ đồng) vừa thanh toán, bệnh viện chưa gửi hóa đơn về mail.

Với thông tin “cho con trai đầu học trường quốc tế”, Hòa lý giải đã gửi cháu vào trường vào ngày 5/8/2024 với học phí 4,5 triệu/ tháng, nhưng bị đồn 30 triệu. Hòa nói do lúc này bắt đầu bán được hàng từ việc livestream nên muốn con có điều kiện học tốt, hoàn toàn không liên quan đến tiền mạnh thường quân ủng hộ chữa trị cho Bắp.

Ở việc làm răng sứ, Thu Hòa nói, lần đầu tiên làm răng là vào năm 2015, khi đó cô làm răng titan. Tuy nhiên, do thời gian quá lâu, răng bị đen và có mùi hôi, nên đến khoảng tháng 3, tháng 4/2023, cô quyết định làm lại tổng cộng 4 chiếc răng sứ để cải thiện tình trạng này. Tuy nhiên, Hoà cho rằng, thời điểm cô làm răng là giai đoạn trước bé Bắp bị bệnh. Hơn nữa khi đó cô đang làm kế toán cho một nhà hàng, có thu nhập tốt nên cũng không liên quan gì đến số tiền từ thiện mà mọi người ủng hộ bé Bắp. 

Khi được đặt câu hỏi vì sao thời gian gần đây ít cập nhật tình hình điều trị của Bắp cũng như bất ngờ giới hạn bình luận trên các nền tảng mạng xã hội, chị Thu Hoà cho biết, bản thân chị bị áp lực khi bị nhiều người lạ tấn công bằng những từ ngữ khiếm nhã. Hễ chị đăng bài lên lại bị xuyên tạc khiến chị không thể kiểm soát được tình hình hiện tại. Chị ít đăng bài về con trai cũng vì muốn bảo vệ con trai mình. 

Về tình hình điều trị bệnh ung thư máu của con trai, chị Hoà cho biết, bé Bắp sẽ phải điều trị trong khoảng 1 năm với chi phí điều trị lên đến 750.000 USD (khoảng 19 tỷ đồng). 

Hiện tại, Hoà vẫn đang phải xoay xở bằng mọi cách để có tiền chữa bệnh cho con trai. Bố mẹ chị Hoà ở Ninh Thuận cũng đang rao bán đất để có tiền chữa bệnh cho cháu ngoại nhưng chưa bán được.