Lý giải nguyên nhân 2 ca nhiễm botulinum ở Chợ Rẫy không thể dùng thuốc giải độc, 1 người tử vong trước đó

Thông tin từ Báo VietNamNet, các bệnh nhân ngộ độc botulinum đều không được truyền thuốc giải độc do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hỗ trợ. Bệnh viện Chợ Rẫy đã tiếp nhận 2 lọ giải độc BAT vào 21h đêm qua.

Lý do là bệnh nhân đã qua thời gian truyền thuốc hiệu quả nhất. Hai người bệnh (18 tuổi và 26 tuổi) cầm cự hơn 10 ngày bằng thở máy trong tình trạng liệt cơ gần như hoàn toàn.

Trong khi đó, người đàn ông 45 tuổi ngộ độc botulinum ở Bệnh viện Nhân dân Gia Định tử vong tối qua, 24/5, sau 10 ngày chờ đợi thuốc giải. Kết quả xét nghiệm cho thấy ông nhiễm độc tố botilinum type A. Vào 20h cùng ngày, bệnh viện tiếp nhận 1 lọ thuốc giải nhưng không kịp truyền cho bệnh nhân.

Theo Bộ Y tế, ngộ độc Botulinum rất hiếm xảy ra ở Việt Nam và trên thế giới. Nguyên nhân chính là do người bệnh nhiễm độc tố vi khuẩn trong thực phẩm kém chất lượng, ăn phải các loại thức ăn bảo quản không tốt. Từ năm 2020 đến nay, Việt Nam có rải rác một vài ca bệnh/năm, gần đây có một số ca tại TP.HCM.

Do bệnh này rất hiếm xảy ra nên nguồn cung đối với thuốc chữa bệnh này (thuốc BAT) trên thế giới cũng rất hiếm. Thuốc này vừa không dễ chủ động về nguồn cung, giá thành lại rất cao. BAT hiện chưa nằm trong danh mục các thuốc được bảo hiểm chi trả.

Ngộ độc botulinum là ngộ độc do nhiễm độc tố vi khuẩn Clostridium botulinum. Ngộ độc này rất hiếm xảy ra, ở Việt Nam và trên thế giới.

Nguyên nhân chính là do người bệnh nhiễm độc tố vi khuẩn trong thực phẩm kém chất lượng, ăn phải các loại thức ăn bảo quản không tốt. Từ năm 2020 đến nay rải rác có một vài ca bệnh/năm, gần đây có 3 ca tại TP. Hồ Chí Minh. Do bệnh này rất hiếm xảy ra nên nguồn cung đối với thuốc chữa bệnh này (thuốc BAT) trên thế giới cũng rất hiếm.

Về giải pháp căn cơ, Bộ Y tế cho biết, để chủ động hơn với các thuốc chống ngộ độc nói riêng, các thuốc hạn chế về nguồn cung nói chung, Bộ Y tế đã báo cáo, đề xuất Thủ tướng Chính phủ và Thủ tướng đã đồng ý và chỉ đạo Bộ Y tế xây dựng cơ chế đảm bảo thuốc hiếm, thuốc hạn chế nguồn cung.

Trong các giải pháp thực hiện, một giải pháp quan trọng là thành lập các trung tâm tồn trữ thuốc hiếm nguồn cung tại các vùng kinh tế - xã hội và đặc biệt là cơ chế để có thể thanh toán các thuốc hiếm về nguồn cung đã tồn trữ nhưng hết hạn do không phải dùng đến vì không có bệnh nhân.

Bên cạnh việc cấp phép và nhập khẩu thuốc thương mại thông thường, để đảm bảo tính cấp bách, năm 2020 để phục vụ các ca nhiễm độc tố botulinum do sử dụng pa-tê chay có chứa độc tố, Bộ Y tế đã đề nghị WHO hỗ trợ tìm kiếm nguồn cung thuốc BAT và WHO đã có những hỗ trợ rất kịp thời 10 lọ thuốc Botulism Antitoxin Heptavalent (A,B,C,D,E,F,G) – (Equine). Lô thuốc này đã góp phần kịp thời cứu chữa các bệnh nhân.

Gần đây nhất, bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM) cũng đang theo dõi, điều trị cho 3 bệnh nhân ngộ độc Botulinum, gồm 2 anh em ruột (26 tuổi và 18 tuổi) cùng một người đàn ông 45 tuổi đều ở TP Thủ Đức. Họ bị nhiễm độc tố do ăn chả lụa của người bán dạo và một loại mắm ủ lâu vào ngày 13/5. Hiện cả 3 bệnh nhân đều có sức cơ 0/5-1/5, gần như liệt hoàn toàn và phải thở máy.

Trước đó, vào ngày 28/3, 2 bệnh nhân là H.T.Đ. (13 tuổi, xã Phước Chánh, huyện Phước Sơn) và Y.N. (40 tuổi, xã Phước Xuân, huyện Phước Sơn) được đưa vào cấp cứu tại Trung tâm Y tế huyện Phước Sơn với các triệu chứng nôn mửa, chóng mặt.

Hai bệnh nhân đều được xác định bị ngộ độc dạ dày, chưa có biểu hiện liên quan đến độc tố Botulinum. Hiện tại, sức khỏe của hai bệnh nhân cơ bản đã ổn định.

Trước đó, cả 2 bệnh nhân đều có ăn cá muối ủ chua nhưng không liên quan đến nhau. Trong khi bà N. ăn cùng chồng nhưng chồng không sao, Đ. cũng ăn cá muối ủ chua với gia đình nhưng chỉ mình em xuất hiện triệu chứng và phải nhập viện.

Từ 6/3 đến 16/3, huyện này cũng ghi nhận 3 chùm ca bệnh bị liệt tứ chi, ngộ độc Botulinum sau khi ăn cá chép muối ủ chua khiến một người tử vong và 9 người khác phải nhập viện.