Cholesterol cao: 'Sát thủ' tấn công trực diện sức khỏe vì thói quen 'mở đường' cho mỡ tích tụ mạch máu này

Chúng ta cần cholesterol để sản xuất hormone, vitamin D và các chất hỗ trợ tiêu hóa thức ăn. Tuy nhiên, cholesterol cũng có thể được lấy từ thực phẩm chúng ta tiêu thụ. Nếu máu của bạn chứa quá nhiều cholesterol, bạn bị cholesterol cao.

Nó có thể khiến bạn dễ mắc các bệnh tim mạch như đau tim và đột quỵ.

Các loại Cholesterol là gì?

Hai loại cholesterol chính là lipoprotein mật độ thấp (LDL) và lipoprotein mật độ cao (HDL). Mức cholesterol LDL cao ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của bạn.

Protein trong máu của bạn mang theo cholesterol. Lipoprotein là sự kết hợp của protein và cholesterol.

• Lipoprotein mật độ cao (HDL) được gọi là cholesterol “tốt”. Điều này là do nó cố gắng loại bỏ cholesterol 'xấu' khỏi máu của bạn. HDL trả lại cholesterol không cần thiết cho gan, gan sẽ phân hủy để cơ thể bài tiết ra ngoài.
• Lipoprotein mật độ thấp (LDL) được gọi là cholesterol “xấu”. Nếu cholesterol LDL quá mức, nó có thể tích tụ trong thành mạch máu. Kết quả là, nó thu hẹp các động mạch và làm tắc nghẽn chúng, làm tăng nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ.
• Chất béo trung tính (TGL) Chất béo trung tính, một loại chất béo đặc biệt, cũng có trong máu. Nó được lưu trữ trong các tế bào mỡ của cơ thể. Ăn thực phẩm không lành mạnh, chế độ ăn nhiều đường, uống quá nhiều rượu hoặc béo phì có thể làm tăng mức chất béo trung tính của bạn.
• Triglyceride cũng có thể dẫn đến thu hẹp thành động mạch, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim. Mức chất béo trung tính cao có thể tồn tại với mức cholesterol HDL và LDL bình thường.

Cholesterol cao có thể do lối sống ít vận động, chế độ ăn uống kém, hút thuốc, uống quá nhiều rượu, căng thẳng và lão hóa. Ngoài ra, mãn kinh, béo phì, tiểu đường, tuyến giáp hoạt động kém, tăng cholesterol máu gia đình và các bệnh khác như bệnh thận và gan cũng có thể góp phần làm tăng mức cholesterol không lành mạnh.

Nguyên nhân gây ra cholesterol cao?

Cholesterol cao có thể xảy ra ở bất kỳ ai và có nhiều nguyên nhân khác nhau. Một số yếu tố, bao gồm lựa chọn lối sống, nằm trong tầm kiểm soát của một người; những người khác thì không. Dưới đây là những nguyên nhân gây ra cholesterol cao.

Thiếu hoạt động thể chất

Nếu bạn tiêu thụ thực phẩm và không tập thể dục, cơ thể bạn không thể loại bỏ cholesterol, chất này sẽ tích tụ và gây ra mức cholesterol cao.

Tập thể dục giúp ích bằng cách kích thích các enzym đưa cholesterol LDL từ máu đến gan, nơi nó được chuyển thành mật hoặc thải ra khỏi cơ thể. Vì vậy, bạn càng tập thể dục nhiều, cơ thể bạn càng loại bỏ được nhiều LDL.

Thói quen ăn uống không lành mạnh

Lượng cholesterol HDL và LDL trong máu ảnh hưởng đến loại chất béo được tiêu thụ. Chất béo chuyển hóa và chất béo bão hòa đều dẫn đến cholesterol cao.

Thịt mỡ, đồ nướng, thực phẩm chế biến sẵn, đồ chiên rán và các sản phẩm từ sữa nguyên kem có chất béo bão hòa.

Hút thuốc

Hút thuốc làm tăng cholesterol LDL đồng thời làm giảm mức cholesterol HDL. Một loạt nghiên cứu đã kết luận chắc chắn mối liên hệ giữa việc hút thuốc với mức cholesterol cao.

Bản chất dính của cholesterol LDL trở nên tồi tệ hơn khi hút thuốc. Kết quả là, nó dính vào thành động mạch và cuối cùng dẫn đến tắc nghẽn.

Khả năng bị đau tim hoặc phát triển các bệnh tim khác tăng lên khi một người hút thuốc và có mức cholesterol cao. Tuy nhiên, bỏ thuốc lá lại có lợi cho tim mạch.

Căng thẳng

Theo nghiên cứu, căng thẳng mãn tính có thể dẫn đến cholesterol cao, làm tăng nguy cơ có cholesterol LDL (“xấu”) cao và giảm mức cholesterol HDL (“tốt”) .

Đó là bởi vì các hormone gây căng thẳng như cortisol và adrenaline gây ra những thay đổi có thể dẫn đến tăng lượng đường trong máu và viêm nhiễm. Ngoài ra, cholesterol cao cuối cùng có thể dẫn đến gan của bạn sản xuất nhiều chất béo trung tính và cholesterol.

Thừa cân/Béo phì

Nhiều cuộc khảo sát chỉ ra rằng béo phì làm tăng nguy cơ có chất béo trung tính cao, làm tăng mức cholesterol. Do các mô mỡ trong cơ thể bạn tăng lên, lượng axit béo tự do sẽ được chuyển đến gan của bạn cao hơn.

Béo phì làm tăng nguy cơ tim mạch thông qua tăng triglyceride huyết tương lúc đói, cholesterol LDL cao, cholesterol HDL thấp, v.v.

Béo phì có thể dẫn đến tăng chất béo trung tính, từ đó làm tăng mức cholesterol. Đó là bởi vì mô mỡ ở những người béo phì tiết ra nhiều axit béo tự do hơn vào gan.

Ngoài việc tăng triglyceride huyết tương lúc đói, béo phì còn dẫn đến cholesterol LDL cao và cholesterol HDL thấp, góp phần gây nguy cơ tim mạch.

Bệnh tiểu đường loại 2

Ngay cả khi bạn mắc bệnh tiểu đường với lượng đường trong máu được kiểm soát, bạn vẫn có thể có mức cholesterol LDL và chất béo trung tính cao.

Rối loạn lipid máu do tiểu đường là tình trạng xảy ra khi một người mắc bệnh tiểu đường, lượng cholesterol tốt thấp, lượng cholesterol xấu cao và chất béo trung tính quá mức.

Ngoài ra, các hạt LDL thường nhỏ hơn và đặc hơn ở bệnh nhân tiểu đường. Điều đó làm tăng khả năng xâm nhập vào mạch máu và hình thành mảng bám trong động mạch.

Một số loại thuốc

Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng bất ngờ đến cholesterol của bạn. Một số loại thuốc tránh thai, retinoids, corticosteroid, thuốc kháng vi-rút và thuốc chống co giật nằm trong số đó.

Thuốc lợi tiểu và các phiên bản cũ hơn của thuốc chẹn beta là hai ví dụ về thuốc điều trị huyết áp cao cũng có thể làm tăng cholesterol.

Mãn kinh

Nồng độ estrogen ảnh hưởng đến cholesterol của bạn. Sau thời kỳ mãn kinh, khi nồng độ estrogen giảm, cholesterol của bạn sẽ tăng lên. Nghiên cứu cho thấy mức LDL và cholesterol toàn phần tăng lên trước và sau kỳ kinh nguyệt cuối cùng của bạn.

Ngoài ra, phụ nữ tăng từ 8 đến 10 pound sau thời kỳ mãn kinh, điều này cũng làm tăng nguy cơ bị cholesterol cao do lười vận động.

Tuổi tác

Khi chúng ta già đi, mức cholesterol của chúng ta thường tăng lên. Nguy cơ mắc bệnh tim tăng lên này là do một số yếu tố, bao gồm thuốc men, nồng độ hormone, hoạt động thể chất và thay đổi thành phần cơ thể.

Tuyến giáp thấp

Hormone tuyến giáp hỗ trợ cơ thể bạn loại bỏ cholesterol dư thừa. Do đó, suy giáp hoặc tuyến giáp hoạt động kém làm tăng mức cholesterol toàn phần và LDL của cơ thể.

Bệnh thận

Mức cholesterol của bạn có thể tăng lên nếu bạn có vấn đề về thận. Các cuộc điều tra chỉ ra rằng hội chứng thận hư, một loại rối loạn thận, làm tăng mức LDL và cholesterol toàn phần của bạn.

Bệnh gan

Rối loạn chức năng gan có thể ảnh hưởng đến mức cholesterol vì gan sản xuất, xử lý và phân hủy cholesterol. Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD), xảy ra khi chất béo dư thừa tích tụ trong gan, là một trong những bệnh phổ biến nhất.

Loại nghiêm trọng hơn được gọi là NASH (viêm gan nhiễm mỡ không do rượu). NASH dẫn đến xơ gan bằng cách làm cho gan sưng lên và để lại sẹo.

Uống quá nhiều rượu

Rượu không chứa cholesterol, nhưng nó có thể ảnh hưởng đến mức cholesterol. Đó là bởi vì cơ thể phân hủy rượu thành chất béo trung tính, có thể làm tăng mức cholesterol LDL.

Chế độ ăn nhiều đường

Gan của bạn tạo ra nhiều cholesterol LDL và chất béo trung tính khi bạn tiêu thụ nhiều đường. Do đó, không chỉ chất béo bão hòa mà quá nhiều đường cũng là thủ phạm làm tăng cholesterol.

Tăng cholesterole trong máu do di truyền

Tăng cholesterol máu gia đình là một tình trạng di truyền. Nó làm tăng đáng kể mức cholesterol LDL. Tình trạng này có thể gây ra các cơn đau tim, bệnh mạch vành… ngay từ khi còn nhỏ.

Theo Healthifyme