Một thói quen ngủ ảnh hưởng nghiêm trọng đến chiều cao và chỉ số IQ của trẻ, cha mẹ cần làm gì để thay đổi?

Một bà mẹ tâm sự: “Khi tôi đi tắm và đi ngủ thì đã gần mười một giờ. Mỗi sáng tôi phải thức dậy lúc bảy giờ, buồn ngủ đến mức không thể mở mắt đúng giờ mỗi ngày.”

Tính như thế thì đứa trẻ này mới học lớp 1 mà mỗi đêm chỉ ngủ được 8 tiếng.

Theo “Thông báo về việc tăng cường hơn nữa việc quản lý giấc ngủ của học sinh tiểu học và trung học” do Bộ Giáo dục (Trung Quốc) ban hành năm 2012, học sinh tiểu học phải ngủ 10 giờ mỗi ngày và giờ đi ngủ không được muộn hơn 9 giờ 20 tối. Học sinh trung học cơ sở nói chung không nên muộn hơn 9h20 tối, 22h00, học sinh trung học phổ thông nói chung không muộn hơn 23h.

Tuy nhiên, theo khảo sát tại cuộc họp báo của Bộ Giáo dục Trung Quốc, 67% học sinh tiểu học và trung học trên cả nước không đảm bảo thời gian ngủ tiêu chuẩn và 38% học sinh tiểu học và trung học cơ sở đi ngủ muộn hơn quy định. 

Nói cách khác, không chỉ người lớn thường xuyên thức khuya mà hầu hết trẻ em cũng thức khuya, điều quan trọng nhất là nhiều phụ huynh không quan tâm đến tác hại của việc thức khuya đối với con mình, bởi so với kết quả học tập, Quan điểm của người lớn là: Bây giờ Nếu con chịu đựng được thì sau này con sẽ sống tốt hơn. Nhưng thực tế, thức khuya có hại cho trẻ nhiều hơn bạn nghĩ.

Những ảnh hưởng của việc thức khuya 

Ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất: Thức khuya sẽ làm rối loạn đồng hồ sinh học của trẻ, dẫn đến thiếu ngủ, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và chức năng hệ miễn dịch của trẻ, đồng thời làm tăng nguy cơ béo phì, tiểu đường và bệnh tim mạch cho trẻ. 

Lấy béo phì ở trẻ em làm ví dụ, việc thiếu ngủ sẽ ảnh hưởng đến hormone điều chỉnh sự thèm ăn của trẻ, khiến trẻ tăng ham muốn ăn uống nên sẵn sàng lựa chọn thực phẩm nhiều calo, nhiều đường. 

Ngoài ra, thiếu ngủ còn có thể cản trở quá trình tiết và sử dụng insulin, dẫn đến tích tụ mỡ. Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng trẻ em và thanh thiếu niên không ngủ đủ giấc có nhiều khả năng mắc bệnh béo phì hơn.

Bên cạnh đó, thức khuya sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển trí tuệ của trẻ.

Khi thức khuya, chức năng hệ thần kinh của trẻ, đặc biệt là chức năng thần kinh vùng đồi thị chịu trách nhiệm học tập và trí nhớ, dẫn đến giảm khả năng chú ý, trí nhớ và khả năng học tập. Thiếu ngủ lâu dài còn có thể làm giảm khả năng tập trung và suy nghĩ sáng suốt của trẻ, dẫn đến kết quả học tập kém và ảnh hưởng đến kết quả học tập. 

Một nghiên cứu cho thấy thanh thiếu niên không ngủ đủ giấc có kết quả học tập kém hơn, đặc biệt là môn toán và ngôn ngữ. Bởi vì thiếu ngủ ảnh hưởng đến quá trình xử lý thông tin và củng cố trí nhớ của não khiến trẻ khó tập trung, khó hiểu và khó ghi nhớ những kiến thức đã học.

Sự tăng trưởng và phát triển cũng sẽ ảnh hưởng khi trẻ thiếu ngủ hoặc thức khuya. Bởi điều này sẽ cản trở sự cân bằng nội tiết của trẻ, dẫn đến hormone sinh dục tiết ra bất thường và gây dậy thì sớm. 

Dậy thì sớm có thể có tác động tiêu cực đến sức khỏe thể chất và tinh thần của trẻ. Về mặt thể chất, dậy thì sớm có thể khiến xương phát triển chưa hoàn chỉnh, kìm hãm sự phát triển chiều cao của trẻ và còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ở người trưởng thành như bệnh tim mạch, loãng xương. 

Về mặt tâm lý, trẻ phải đối mặt với sự khác biệt so với các bạn cùng lứa tuổi và có thể gặp các vấn đề như tâm trạng thất thường và cảm giác tự ti.

Thức khuya còn có thể khiến trẻ tinh thần bất ổn, cáu kỉnh, lo lắng. Điều này chính là ảnh hưởng trực tiếp đến tâm trạng của trẻ. Vì thiếu ngủ ảnh hưởng đến các vùng não chịu trách nhiệm điều chỉnh cảm xúc nên trẻ dễ bị thay đổi tâm trạng và gặp các vấn đề về hành vi. 

Trẻ thức khuya hoặc ngủ không đủ giấc có thể dễ cáu kỉnh và cáu kỉnh hơn. Các nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng thanh thiếu niên không ngủ đủ giấc có nhiều khả năng gặp phải các triệu chứng trầm cảm và khó tập trung.

Vậy làm thế nào để rèn luyện thói quen đi ngủ sớm cho con? 

Có thể có nhiều nguyên nhân khiến trẻ thức khuya, là cha mẹ chúng ta nên chú ý đến điều này và giúp con hình thành thói quen đi ngủ sớm. Trước hết, cha mẹ nên giúp con thiết lập một lịch trình ngủ ngon và đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc mỗi ngày. 

Các khuyến nghị dựa trên độ tuổi của trẻ cho thấy trẻ mới biết đi cần ngủ 11-14 giờ, trẻ mẫu giáo cần ngủ 10-13 giờ, trẻ trong độ tuổi đi học cần ngủ 9-12 giờ và thanh thiếu niên cần ngủ 8-10 giờ.

Thiết lập một lịch trình ngủ đều đặn để đảm bảo con bạn được nghỉ ngơi đầy đủ. Thứ hai, hãy tạo ra một môi trường ngủ tốt cũng rất quan trọng, đảm bảo phòng ngủ của con bạn yên tĩnh, mát mẻ, thiếu ánh sáng và có giường, gối thoải mái. Tránh tiếng ồn quá mức và ánh sáng khó chịu bằng cách sử dụng rèm hoặc bịt mắt để chặn ánh sáng. 

Thứ ba, hạn chế sử dụng các thiết bị điện tử. Không cho trẻ sử dụng thiết bị điện tử ít nhất 1 giờ trước khi đi ngủ vào buổi tối, vì chơi với thiết bị điện tử sẽ khiến trẻ hưng phấn hơn và cản trở giấc ngủ.

Thứ tư, là cha mẹ, hãy làm gương và dùng những hành động thiết thực của mình để tác động con đi ngủ sớm mỗi tối, để con noi gương cha mẹ và hình thành thói quen đi ngủ sớm, dậy sớm. Chỉ cần hình thành thói quen tốt, trẻ sẽ hình thành đồng hồ sinh học tự động nhắc nhở đi ngủ sớm, để trẻ có thể dậy sớm một cách tự nhiên.

Khi trẻ lớn hơn, cha mẹ cũng có thể nói chuyện với con về lợi ích và tác dụng của giấc ngủ, giúp trẻ nhận thức được tầm quan trọng của giấc ngủ ngon đối với cơ thể và trí não, đồng thời khuyến khích trẻ tích cực tham gia hình thành thói quen ngủ tốt. Tóm lại, không thể bỏ qua tác hại của việc thức khuya đối với trẻ, nó không chỉ cản trở sự tăng trưởng và phát triển của trẻ mà còn tác động tiêu cực đến sức khỏe tinh thần của trẻ. Vì vậy, việc để trẻ ngủ ngon và có cơ thể khỏe mạnh thực sự quan trọng hơn điểm thi.

(Theo Toutiao)