Tin buồn: Mẹ vợ Kim Tử Long - NSƯT Xuân Yến qua đời vì bạo bệnh, cuối đời vẫn muốn cống hiến cho nghệ thuật

Nghệ sĩ Công Minh - em ruột của nghệ sĩ Xuân Yến cho biết, bà đã điều trị bệnh già tại Bệnh viện Chợ Rẫy cách đây hơn một tháng. "Do tuổi cao sức yếu, chị tôi đã trút hơi thở cuối cùng khoảng 1 giờ sáng 29/7. Sự ra đi của chị tôi là nỗi đau xót lớn của gia tộc Minh Tơ – Thanh Tòng" – nghệ sĩ Công Minh chia sẻ.

Tang lễ của nghệ sĩ Xuân Yến được tiến hành tại nhà riêng: số 1 đường số 5 khu dân cư Đại Phúc. Lễ nhập quan lúc 10 giờ 30 ngày 29/7. Lễ viếng từ 12 giờ cùng ngày. Lễ động quan 6 giờ 30 ngày 1/8, sau đó an táng tại Nghĩa trang Hoa viên Gò Đen. 

Nghệ sĩ Xuân Yến sinh ra trong đại gia tộc có cả trăm năm ăn cơm Tổ, gia tộc hát bội - cải lương tuồng cổ Vĩnh Xuân - bầu Thắng - Minh Tơ - Thanh Tòng. Bà thể hiện được rất nhiều dạng vai từ Phàn Lê Huê, Hồ Nguyệt Cô, Lưu Kim Đính đến Điêu Thuyền, Bàng Quý Phi, Hàn Tố Mai, Địch Thiên Kim, Lý Thần Phi…

Bà là con gái của cố nghệ sĩ Minh Tơ và Bảy Sự, là chị gái của nghệ sĩ Thanh Tòng, Thanh Loan, Công Minh, Xuân Thu, Thanh Sơn, nhạc sĩ Minh Tâm.

Bà kết hôn với nghệ sĩ Hữu Cảnh và có mấy người con theo nghiệp hát, nhưng nổi bật nhất là nghệ sĩ Trinh Trinh và con rể là nghệ sĩ Kim Tử Long.

Vì cả gia đình cư ngụ trong rạp hát nên ngoài giờ học chữ ở trường, khi về nhà bà được dạy nghề diễn viên. Ngay từ nhỏ bà đã học rất nhiều các vai kép võ tướng, học hát các vai đào võ, đào văn, các vai mụ, vai tì nữ,...

Bà được đánh giá là thông minh, sáng sân khấu, nên từ năm 6 tuổi đã đóng những vai đào chánh trong đoàn Đồng ấu Minh Tơ do cha của bà sáng lập. Đang là diễn viên của gánh hát Vĩnh Xuân - Khánh Hồng năm 1972 Xuân Yến theo đoàn hát bội của nghệ sĩ Thành Tôn ra Bình Định hát chầu nhân Lễ hội Quang Trung. Tại đây, bà được bà Bầu gánh hát Kim Chưởng mời gia nhập đoàn và cũng là nơi bà gặp nghệ sĩ Hữu Cảnh.

Nghệ sĩ Xuân Yến được người làm nghề đánh giá là nghệ sĩ có tài. Bà có khả năng thể hiện nhiều dạng vai tính cách. Với những khán giả không có điều kiện xem bà diễn trực tiếp trên sân khấu thì có lẽ nhờ màn ảnh mà nhiều người in đậm vai diễn A Phò của bà trong vở cải lương tuồng cổ Tô Hiến Thành xử án. Sau này, bà đi đâu nhiều khán giả vẫn gọi tên nhân vật A Phò thay vì gọi tên bà.

Khoảng năm 2017, bà bị một trận bệnh tưởng không qua khỏi, nhưng may mắn bà đã hồi phục. Dù sức khỏe yếu nhưng hễ có chương trình nào nhắm tham gia được là bà nhận lời ngay. Những chương trình do con rể Kim Tử Long tổ chức, người ta thấy bà đến sớm, ngồi coi với gương mặt hạnh phúc. 

Năm 2021, em trai thứ 9 của bà là nghệ sĩ Công Minh khôi phục Đoàn cải lương tuồng cổ Minh Tơ bằng đêm diễn mở màn tại sân khấu Sen Việt với vở Lưu Bị cầu hôn Giang Tả. 

Bà và anh chị em trong nhà xúm vô phụ. Dù cái chân bà đi bị yếu nhưng không vắng buổi tập nào và chỉ dạy con cháu rất kỹ lưỡng.

Mùa Tết 2023, bà có dịp tái hiện vai diễn A Phò trong vở Tô Hiến Thành xử án do sân khấu Sen Việt và Đoàn cải lương tuồng cổ Minh Tơ phối hợp thực hiện tại Nhà hát Trần Hữu Trang.

Ê kíp thực hiện sợ ảnh hưởng sức khỏe của bà nên hạn chế không cho tập nhiều. Vậy chớ cảnh nào chưa ưng, bà cứ đòi tập lại. Mỗi lần bước lên bục sân khấu phải có người dìu vì cái chân đau. Nhưng cứ bước ra sân khấu thì bà vẫn là A Phò liến thoắng của ngày nào, cũng tung tẩy không biết mệt cùng cô cháu Lê Thanh Thảo (trong vai Đoàn Hồng Loan).

Vậy mới thấy, đã là nghệ sĩ đến chết vẫn còn muốn nhả tơ. Và nghệ sĩ Xuân Yến đã đi trọn vẹn nghề hát như cái cách mà bà muốn…