Ăn rau dớn giúp lưu thông máu. Chất nhớt trong lá, thân giúp nhuận tràng. Cành và lá rau này có thể phơi khô làm trà uống.
- Nhận một tấm xốp hơi tưởng vô dụng nào ngờ có đến 6 tác dụng kì diệu: Nói ra bạn phải trầm trồ
- Chai nhựa dùng xong đừng bỏ nắp, tận dụng kiểu này hơn cả chuyên gia: Chẳng tốn đồng bạc nào
Loại rau mọc dại mang nhiều lợi ích
Theo Vimec, cây rau dớn là một loại cây thân mềm thuộc họ dương xỉ có nguồn gốc từ châu Á, hiện bắt đầu thấy xuất hiện ở một số nước Bắc Mỹ, Châu Đại Dương và Châu Phi.
Cây rau dớn mọc chủ yếu ở các khu rừng nhiệt đới và cận nhiệt đới, có thể sống rải rác ở vùng sườn núi, bờ biển hoặc miệng núi lửa. Ở Việt Nam, cây rau dớn chủ yếu mọc ở các tỉnh miền núi như Cao Bằng, Lai Châu, Hà Giang, Lào Cai...
Đặc điểm của cây dương xỉ: Lá có phiến kép lông chim, có 2 hoặc 3 lá đơn hình mũi mác dài khoảng 5cm, viền có răng cưa. Lá thường mọc so le với nhiều lá chẻ ở bên trong, lá chét trên không có cuống, lá chét dưới có cuống. Mặt sau lá có gân phụ, trong có một ổ túi bào tử bình tròn xếp đều trên gân lá.
Theo lương y Bùi Đắc Sáng, Hội Đông y Hà Nội, Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam chia sẻ trên VietNamNet, ở nhiều tỉnh rau dớn còn được xem là "vua của các loại rau". Loại rau này mọc tự nhiên nên không có thuốc trừ sâu, tăng trưởng.
Người dân thường thu hoạch những đọt ngọn non cuốn lại như vòi voi để chế biến thành món ăn. Rau dớn vào mùa mưa là ngon nhất vì nhiều lá non.
Cây rau dớn không chỉ được dùng trong bữa ăn hàng ngày mà còn được sử dụng để chữa bệnh. Cây rau dớn dùng tươi hay phơi khô đều được. Cây rau dớn thường hay bị nhầm với cây dương xỉ nên cần lưu ý khi thu hái và sử dụng.
Công dụng của cây rau dớn với sức khỏe
Theo Medlatec, tác dụng của rau dớn được kể ra như sau:
1. Theo quan niệm của y học cổ truyền
Y học cổ truyền quan niệm rau dớn có tính mát, có nhiều công năng:
- Nước sắc từ lá cây rau dớn là một loại thuốc bổ sau sinh cho phụ nữ.
- Nước sắc từ lá non, thân và rễ rau dớn có thể chữa ho, nhất là ho ra máu.
- Phần lá cây có thể chữa đau nhức đầu, sốt, làm lành vết thương, trị các bệnh nhiễm trùng da, trị tiêu chảy, trị kiết lỵ.
2. Theo quan niệm của y học hiện đại
Một số nghiên cứu đã tìm thấy trong cây rau dớn các đặc điểm:
- Kháng khuẩn
Nghiên cứu về chiết xuất ethanol chứa trong 19 loại rau truyền thống được thực hiện ở Malaysia trong đó có rau dớn cho thấy rằng loại cây này có hoạt tính kháng khuẩn.
Ngoài ra, chiết xuất DE trong nước và cồn còn tìm thấy ở rau dớn hoạt tính chống lại vi khuẩn gây bệnh ở thực vật và người như Salmonella a Arizonae, E. coli, Staph aureus,...
Cây rau dớn có chứa hoạt chất với khả năng chống lại vi khuẩn E. coli
Cây rau dớn có chứa hoạt chất với khả năng chống lại vi khuẩn E. coli
- Chống oxy hóa
Rau dớn chứa hàm lượng flavonoid khoảng 19,974 mg QE /g sấy khô có khả năng chống oxy hóa với mức ức chế khoảng 24.590%.
- Chống nấm
Chiết xuất methanolic thu được từ lá và thân của cây rau dớn có khả năng kháng nấm rộng. Không những thế, chiết xuất chloroform từ loại rau này còn có hoạt tính kháng tất cả loại nấm có giá trị MIC dao động 0.02 - 2.50mg/ml.
- Chống tiểu đường
Nghiên cứu về hoạt động ức chế glucosidase được thực hiện từ năm loại dương xỉ ăn được trong đó có cây rau dớn cho thấy khả năng của loại rau này mạnh hơn. Ngoài ra, rau dớn còn có độc tính tế bào tùy thuộc trên liều lượng với tế bào K562.
- Chống viêm và bảo vệ gan
Đánh giá hoạt động bảo vệ gan và chống viêm của rau dớn, đã có nghiên cứu cho thấy hoạt tính bảo vệ gan có tác dụng ức chế độc tính tại gan do CCl4. Ngoài ra, chiết xuất metanol còn cho thấy khả năng ức chế cao nhất với lipoxygenase và cyclooxygenase-2 ở nồng độ 1000 µg.
Trong sinh hoạt, rau dớn có thể giúp bạn làm lành vết thương cầm máu. Lấy 50gram rau dớn rửa sạch giã nhỏ và đắp trực tiếp lên vết thương. Trường hợp đau bụng, hen suyễn, sốt rét có thể lấy rau dớn rửa sạch đem thái nhỏ rồi sắc lên với 200ml nước đun đến khi gần cạn thì chắt nước uống.
Rau dớn xào tỏi
Theo Thanh Niên, rau dớn hái về, lặt cọng non, rửa sạch, chần sơ qua nước sôi. Bắc chảo lên bếp, dùng dầu phụng thì thơm ngon hơn. Đập dập tỏi phi thơm, cho rau dớn vào xào chừng 3 - 4 phút rồi nêm nếm vừa ăn. Chảo rau xào thơm lừng, nức mũi cộng thêm đậu phụng giã nhỏ, vài giọt chanh thì tuyệt biết bao. Chỉ một chút thời gian thôi ta đã có món ăn ngon bổ dưỡng mang màu xanh mướt, dai giòn sần sật, với vị chua chua ở đầu lưỡi, vị chát ở cổ, vừa mang sự dân dã, chân chất hương quê, vừa đẫm nét hoang sơ núi rừng.
Rau dớn có đặc điểm là dễ úa nên thường hái đâu ăn đó, vừa sạch vừa ngon vừa rẻ. Bí quyết chọn rau là cọng rau còn cuộn mắc câu chưa kịp bung vươn dài. Cứ thế vạch lá tìm những cọng rau còn nấp trong bụi cây, ngậm sương đêm và còn ngái ngủ. Cứ thế người hái như một lãng tử, thơ thẩn tìm rau như tìm nàng thơ của mình. Từ tốn ngắt từng cọng rồi thủng thỉnh chậm rãi bước chân về.
Những điều cần lưu ý khi sử dụng rau dớn
Rau dớn là loại rau hoang dại, được xem là khá lành tính và an toàn khi sử dụng. Tuy nhiên, khi ăn rau nhớ bạn cũng cần lưu ý một số điều sau đây:
- Lá rau dớn non có thể chứa lượng nhỏ các độc tố dương xỉ. Mặc dù hiện tại người ta vẫn chưa ghi nhận các trường hợp ngộ độc khi ăn rau dớn.
- Rau dớn có thể giúp tăng khả năng lưu thông máu, có tính mát, do đó phụ nữ đang có thai không nên ăn để không làm ảnh hưởng đến thai kỳ.
- Rau dớn mọc tự nhiên nên thường sẽ không có thuốc trừ sâu, phân bón hóa học. Tuy nhiên bạn vẫn cần rửa thật kỹ rau dớn trước khi ăn để tránh ký sinh trùng còn bám trên lá rau.