'3 ngọt hại gan, 3 chua tăng dưỡng chất' cho cơ thể có thể ăn thường xuyên: Lưu ý món ăn mà bạn hay 'nghiện' này

Vai trò, nhiệm vụ của gan

Theo Tuổi Trẻ, dựa trên nghiên cứu từ các chuyên gia chăm sóc sức khỏe, gan thực hiện "hàng trăm" nhiệm vụ để giữ cơ thể con người luôn khỏe mạnh. Trong đó, nhiệm vụ quan trọng nhất là trao đổi chất. Bất cứ thứ gì được đưa vào cơ thể như thức ăn, rượu, thuốc hay chất độc… sẽ được tiêu hóa bởi dạ dày và ruột, hấp thụ vào máu và đi đến gan.

Và gan rất "thông minh" để biết khi nào cần giải độc, thải qua nước tiểu hoặc phân, khi nào thì lưu trữ các chất dinh dưỡng và khi nào thì đưa chúng trở lại máu.

Gan còn giữ nhiều chức năng như hỗ trợ tiêu hóa thức ăn, điều chỉnh lượng đường và cholesterol trong máu, tổng hợp protein, sản xuất dịch mật, chống nhiễm trùng, điều chỉnh nồng độ axit amin, điều hòa đông máu…

Tuy luôn hoạt động hết "công suất" để bảo vệ sức khỏe nhưng "nhà máy thải độc" cũng có lúc bị "ngưng trệ", tổn thương vì làm việc quá sức. Ngoài các yếu tố do di truyền, do nhiễm virus thì các nguyên nhân hàng đầu gây bệnh cho gan đến từ những thói quen hằng ngày như ăn nhiều dầu mỡ, sử dụng nhiều chất kích thích như thuốc lá, cà phê, ăn uống không khoa học… gây nhiễm trùng gan, viêm gan.

'3 ngọt hại gan, 3 chua dưỡng gan'

Theo Đời sống gia đình, theo các chuyên gia có 3 thực phẩm ngọt hại gan và 3 thực phẩm chua tốt cho gan, mọi người có thể tham khảo để điều chỉnh thói quen ăn uống cho phù hợp.

+ 3 ngọt hại gan

1. Đồ chua ngọt

Trong cuộc sống, nhiều người thích ăn một số món chua ngọt, chẳng hạn như sườn heo, thịt lợn chua ngọt...

Dù những món ăn này rất ngon nhưng lại chứa nhiều chất béo, muối và đường. Thường xuyên ăn những món nhiều đường sẽ kích thích tổn thương chức năng gan, dẫn đến tích tụ mỡ, tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ. Bởi vì gan sử dụng đường fructose để tạo ra chất béo. Quá nhiều đường gây ra sự tích tụ chất béo có thể dẫn đến bệnh gan.

Vì vậy, lúc bình thường chúng ta cũng nên chú ý giảm bớt ăn loại đồ chua ngọt này, để tránh tình trạng gây gan nhiễm mỡ, không có lợi cho sức khỏe của bản thân.

2. Ăn trái cây thay bữa chính

Vào mùa hè, nhiều người thích ăn một số loại trái cây. Ăn trái cây thường xuyên thực sự rất tốt cho sức khỏe của bạn, vì nó chứa nhiều loại vitamin và các chất dinh dưỡng khác.

Tuy nhiên, cũng cần chú ý đến hàm lượng đường trong một số loại trái cây tương đối cao như xoài, vải. Ngoài ra, lúc bình thường không nên dùng trái cây thay thế bữa ăn, điều này cũng sẽ dẫn đến tích mỡ, không những không có lợi cho việc giảm cân mà còn gây ra bệnh gan nhiễm mỡ, không có lợi cho sức khỏe của gan.

Do đó, bạn có thể ăn trái cây, nhưng cố gắng chọn một số loại trái cây ít đường và chú ý ăn với lượng vừa phải.

3. Nước ép trái cây tươi

Thời tiết mùa hè tương đối nóng, nhiều người thường thích uống một số loại nước ép tươi từ trái cây. Tuy nhiên, hàm lượng đường trong nước ép trái cây thường rất cao mà lại gần như không có chất xơ do đã vứt bỏ phần bã.

Đặc biệt với những loại nước ép trái cây đóng chai sẵn, một số nhà sản xuất có thể bổ sung thêm không ít đường nên càng làm tăng lượng đường trong nước ép hơn. Hay thậm chí một số người dù làm nước ép ở nhà cũng vẫn cho thêm đường để giảm bớt vị chua của một số loại trái cây.

Nếu tiêu thụ nhiều nước ép trái cây giàu đường này sẽ dẫn đến tích tụ chất béo, tăng gánh nặng cho gan và gây ra gan nhiễm mỡ, vì vậy, vì sức khỏe của gan, không nên uống nhiều.

+ 3 chua dưỡng gan

1. Quả mọng

Thêm quả việt quất, dâu tây và quả mâm xôi vào bữa ăn chính và đồ ăn nhẹ sẽ rất tốt vì chúng giàu chất xơ. Các loại quả mọng cũng chứa nhiều chất chống oxy hóa, bao gồm cả anthocyanins.

Các nghiên cứu trong ống nghiệm và trên động vật đã liên kết các chất chống oxy hóa mạnh mẽ trong quả mọng với việc giảm tổn thương gan. Các chất chống oxy hóa cũng có thể giúp làm chậm sự phát triển của các tế bào gan ung thư. Tuy nhiên các nghiên cứu trên con người vẫn còn hạn chế nên cần có thêm nhiều bằng chứng chắc chắn để khẳng định.

2. Chanh

Chanh rất giàu vitamin C, ngoài tác dụng làm đẹp da, nó còn có tác dụng đáng kể trong việc dưỡng gan và bảo vệ gan.

Nó có thể giúp thúc đẩy quá trình chuyển hóa chất độc và rác thải trong gan, giảm bớt gánh nặng cho gan, đồng thời sửa chữa các tế bào gan bị tổn thương để ngăn ngừa bệnh gan. Vì vậy uống nước chanh đúng cách có thể giúp gan khỏe mạnh hơn.

3. Nho

Ăn nho đúng cách còn có thể bồi bổ khí huyết, bổ gan thận, có tác dụng giảm đau gan rất tốt. Đồng thời, nho giàu vitamin C và nhiều loại dưỡng chất, có thể hỗ trợ hiệu quả trong việc tăng cường quá trình trao đổi chất của gan, đẩy nhanh quá trình thải độc tố trong gan, giúp dưỡng gan và bảo vệ gan.

Đặc biệt, nho có chứa chất chống oxy hóa gọi là resveratrol, có thể giúp ngăn ngừa tổn thương gan thêm ở những người bị gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD). Các nghiên cứu cho thấy những người bị NAFLD dùng chất bổ sung resveratrol làm từ chiết xuất nho có thể ít bị viêm hơn.

Nên làm gì để bảo vệ gan?

Thông tin trên trang Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh cho hay, để bảo vệ gan, bạn lưu ý những điều sau:

+ Tránh sử dụng thực phẩm chức năng bừa bãi

Cũng giống thuốc, các loại thực phẩm chức năng giúp bổ sung các chất như khoáng chất, vitamin, chất bổ sung tự nhiên…đều được xử lý bởi gan. Thực tế cho thấy nhiều loại thực phẩm bổ sung tưởng vô hại nhưng lại có khả năng cao gây tổn thương gan và nhiều bộ phận khác.

Theo thông tin được đăng tải trên tạp chí Gastroenterology & Hepatology, các chất hỗ trợ giảm cân, tăng cường thể lực có nguy cơ gây hại cho gan. Trong đó, chiết xuất trà xanh là chất ảnh hưởng xấu đến gan. Các loại vitamin như vitamin A và niacin, có thể gây tổn thương gan nếu sử dụng quá nhiều. Người bệnh nên hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng các loại thực phẩm chức năng này để bảo vệ gan tốt nhất.

+ Hạn chế uống rượu, bia

Hạn chế uống rượu bia có thể góp phần tăng cường chức năng gan, là cách điều trị hiệu quả bệnh gan liên quan đến rượu. Đối với người mắc bệnh gan nhiễm mỡ, tổn thương có thể được cải thiện khi kiêng rượu ít nhất hai tuần. 

Nếu bạn mắc một dạng bệnh gan liên quan đến rượu nghiêm trọng như viêm gan do rượu hoặc xơ gan thì nên ngừng hẳn việc uống rượu bia. 

 + Tập thể dục thường xuyên

Tập thể dục thường xuyên là chìa khóa cho một lá gan khỏe mạnh. Tập thể dục làm giảm căng thẳng cho gan, tăng mức năng lượng và giúp ngăn ngừa béo phì – một yếu tố nguy cơ gây bệnh gan. Chúng ta nên cố gắng tập thể dục như đi bộ nhanh, bơi lội với tổng thời gian khoảng 150 phút mỗi tuần. (4)

+ Hạn chế tiếp xúc với chất độc, hóa chất có hại cho gan

Ngoài đường miệng, các hóa chất xâm nhập vào cơ thể qua đường mũi và da cũng được gan xử lý. Nếu bạn làm việc hoặc sử dụng các hóa chất độc hại, hãy thực hiện những biện pháp cần thiết giúp và bảo vệ cơ thể khỏi bị phơi nhiễm. Hiện nay có nhiều sản phẩm gia dụng có chứa chất độc gây hại cho gan.

Mọi người nên chọn sản phẩm làm sạch nhà cửa bằng chất hữu cơ, quá trình làm vườn nên hạn chế tối đa sử dụng thuốc hóa học. Bạn nên đeo khẩu trang và đảm bảo không gian được thông gió tốt trong trường hợp bắt buộc phải sử dụng các sản phẩm chứa hóa chất trong nhà

+ Duy trì cân nặng

Theo Hiệp hội Nghiên cứu Bệnh gan Mỹ (AASLD), giảm cân nhằm duy trì cân nặng ở mức hợp lý là một phần quan trọng giúp cải thiện chức năng gan. Bệnh nhân mắc gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD), và người béo phì, giảm từ 3-5% trọng lượng cơ thể có thể giảm sự tích tụ chất béo trong gan. Nếu giảm từ 7-10% trọng lượng cơ thể có thể cải thiện các triệu chứng khác của bệnh gan không do rượu như viêm, xơ hóa…

+ Rửa tay và đảm bảo vệ sinh khi chế biến thức ăn

Thường xuyên rửa tay là cách đơn giản, dễ dàng giúp ngăn chặn virus có thể lây nhiễm bệnh sang gan của bạn. Nên rửa tay bằng xà phòng dưới vòi nước chảy. Điều đặc biệt quan trọng là chúng ta nên rửa tay ngay trước bữa ăn và sau khi đi vệ sinh. Viêm gan virus A và E là hai loại virus viêm gan lây theo đường tiêu hóa. Virus viêm gan E thường có thể lây qua thức ăn không nấu chín trong quá trình chế biến như các món shasimi cá hoặc các loại thực phẩm sống, vì thế đối thực phẩm không nấu chín cần tuân thủ nghiêm ngặt quy trình chế biến an toàn.