Lợi ích và hạn chế của vitamin A đối với làn da

Ăn thực phẩm giàu dinh dưỡng, bổ sung vitamin và sử dụng các sản phẩm bôi ngoài da có chứa vitamin cũng đều rất có lợi cho cơ thể. Hãy cùng xem xét các dạng khác nhau của vitamin A và cách bạn có thể sử dụng nó để mang lại lợi ích cho làn da của mình.

Vitamin A là gì?

Vitamin A là một chất dinh dưỡng thiết yếu hỗ trợ da, mắt, sức khỏe sinh sản và chức năng miễn dịch. Có hai loại vitamin A là retinoid (dẫn xuất của vitamin A) và carotenoid (tiền chất vitamin A). Cả hai loại sẽ được gan chuyển hóa thành retinol. Tại đây, retinol được lưu trữ hoặc vận chuyển bởi hệ thống bạch huyết đến các tế bào khắp cơ thể.

Da là cơ quan phản ứng với retinol, có thể dễ dàng hấp thụ vitamin A khi bôi trên da. Retinol kích thích sản sinh tế bào da mới. Nếu không có nó, da có thể trở nên quá khô. Theo nghiên cứu được báo cáo trên tạp chí Clinical Interventions in Aging, sự thiếu hụt retinol cũng có thể gây ra chứng tăng sừng nang lông, một tình trạng khi da có quá nhiều chất sừng trong nang lông, gây ra các nốt sần nổi trên da.

Học viện Da liễu Hoa Kỳ khuyến nghị thanh thiếu niên và người lớn nên sử dụng retinoids dạng bôi để điều trị mụn trứng cá. Các nghiên cứu được báo cáo trên cơ sở dữ liệu nghiên cứu về độc chất ở Mỹ cũng chỉ ra rằng retinol có hiệu quả trong việc kích thích sản xuất collagen và giảm nếp nhăn bằng thuốc bôi ngoài.

Carotenoid có nhiều chất chống oxy hóa. Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Dược phẩm và Sinh học Châu Âu cho biết rằng một chế độ ăn uống nhiều carotenoid, chẳng hạn như beta-carotene, có thể ngăn ngừa tổn thương tế bào, lão hóa da sớm và các bệnh về da khác.

Vitamin A và chế độ ăn uống

Tình trạng thiếu vitamin A không phổ biến ở những nơi có sẵn thực phẩm lành mạnh. Nó được thêm vào nhiều sản phẩm để tăng cường tính thương mại, chẳng hạn như ngũ cốc ăn sáng và sữa. Vitamin A cũng được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng khác. Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) gợi ý rằng những người trên 4 tuổi tiêu thụ giá trị hàng ngày là 5.000 IU (đơn vị quốc tế) vitamin A từ cả hai nguồn thực phẩm thực vật và động vật. Tuy nhiên giá trị dinh dưỡng hàng ngày của một người hiếm khi cung cấp đủ lượng vitamin A như FDA khuyến nghị.

Trẻ nhỏ có thể cần ít vitamin A hơn so với người lớn trong độ tuổi sinh sản và phụ nữ đang cho con bú. Hầu hết mọi người có thể nhận đủ vitamin A từ thực phẩm họ ăn hàng ngày. Trẻ sinh non và những người bị xơ nang có thể cần bổ sung thêm lượng vitamin A để đảm bảo sức khỏe.

Cách uống và sử dụng vitamin A

Chế độ ăn uống bao gồm nhiều loại thực phẩm giàu vitamin A là một cách tốt để hỗ trợ sức khỏe làn da. Retinoid có thể được tìm thấy trong các sản phẩm động vật, chẳng hạn như: cá hồi, gan bò, các sản phẩm từ sữa, chẳng hạn như sữa, bơ và pho mát cheddar, trứng, cá, dầu gan cá,  tôm

Carotenoid có thể được tìm thấy trong các sản phẩm thực vật, chẳng hạn như: cà rốt, cà chua, khoai lang, lá rau xanh, trái cây (xoài, mơ, mận,...)

Bổ sung vitamin A

Vitamin A cũng có sẵn ở dạng bổ sung và một số chất bổ sung kết hợp cả hai loại retinoid và carotenoid. Những sản phẩm khác có thành phần chủ yếu là retinoid, chẳng hạn như retinyl palmitate hoặc retinyl acetate. Một số thực phẩm bổ sung khác chỉ chứa carotenoid, chẳng hạn như beta-carotene. Vitamin A tan trong chất béo và cũng là một thành phần phổ biến trong nhiều chất bổ sung vitamin tổng hợp và khoáng chất khác.

Retinoid đường bôi và retinoid theo toa

Vitamin A được thêm vào nhiều loại mỹ phẩm, chẳng hạn như kem dưỡng ẩm, kem chống nắng, dầu truyền vitamin và kem chống lão hóa. Nó cũng có thể được tìm thấy dưới dạng huyết thanh và dầu. Một số chất bổ sung vitamin A ở dạng viên nang có thể bẻ được và bôi trực tiếp lên da.

Sử dụng trên da, vitamin A có thể có lợi cho một số tình trạng da nhất định:

• Mụn: Retinoid được coi là hiệu quả để điều trị và kiểm soát mụn trứng cá nhờ vào đặc tính chống viêm. Retinoid cũng giúp điều chỉnh sự bong tróc của các tế bào da, giảm sự xuất hiện của các lỗ chân lông bị tắc.
• Giữ cho da căng sáng. Retinoids đường bôi kích thích sản xuất collagen, có hiệu quả trong việc giảm sự xuất hiện của nếp nhăn. Chúng cũng có thể giúp làm đều màu da bằng cách làm mờ các đốm đồi mồi.

Retinoid được bác sĩ kê đơn mạnh hơn nhiều so với các loại có thể mua ngoài tiệm thuốc, tuy nhiên hiệu quả mang lại đối với một số tình trạng da nhất định lại khả quan hơn. Một sản phẩm điển hình là Retin-A (tretinoin).

Sử dụng vitamin A an toàn

Ăn hoặc bôi quá nhiều vitamin A có thể có tác dụng phụ và thậm chí có thể gây hại. Một số tác dụng phụ liên quan đến việc tiêu thụ quá nhiều vitamin A bao gồm: đau đầu, mờ mắt, chóng mặt, tổn thương gan, buồn nôn, hôn mê

Beta carotene

Ăn quá nhiều beta carotene có thể khiến da chuyển sang màu vàng hoặc da cam. Tình trạng này không có hại và sẽ biến mất khi lượng beta-caroten trong chế độ ăn giảm xuống.

Thuốc có thành phần vitamin A

Một số loại thuốc có chứa vitamin A, bao gồm một số đơn thuốc nhất định được sử dụng để điều trị bệnh vẩy nến, béo phì và ung thư hạch tế bào T. Bổ sung vitamin A trong khi sử dụng các loại thuốc này có thể làm tăng nồng độ vitamin A trong cơ thể, có khả năng gây ra các tác dụng phụ bao gồm tổn thương gan.

Retinoid kê đơn và độ nhạy cảm với ánh nắng mặt trời

Retinoid kê đơn rất mạnh và có thể gây kích ứng da, khiến da bị khô và bong tróc. Kích ứng sẽ ít xảy ra nếu bạn sử dụng retinoid từ từ, bằng cách tăng dần lượng thoa lên da theo thời gian. Vì retinoids kích thích sự phát triển của tế bào, chúng có thể làm cho da nhạy cảm hơn với ánh sáng mặt trời. Che chắn da vào ban ngày hoặc sử dụng kem chống nắng là điều cần thiết để giảm thiểu nguy cơ bỏng rát.

Hãy hỏi ý kiến chuyên gia trước khi sử dung retinoid, đặc biệt nếu bạn đang mang thai hoặc dự định có thai. Hàm lượng vitamin A quá cao có thể gây dị tật bẩm sinh ở trẻ nhỏ.

Những cách khác để duy trì làn da khỏe mạnh

Nghỉ ngơi đầy đủ, ăn uống lành mạnh và uống nhiều nước là những điều quan trọng để duy trì sức khỏe làn da tối ưu ở tất cả các nhóm tuổi. Việc bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời và kiểm tra da thường xuyên để phát hiện những bất thường, chẳng hạn như những thay đổi về nốt ruồi cũng rất quan trọng. Giữ cho da không bị nhiễm các chất độc từ môi trường, chẳng hạn như khói thuốc lá, cũng giúp duy trì sức sống của da.

Bạn phải nắm rõ kiếm thức về những thành phần có trong các sản phẩm chăm sóc da, đặc biệt là những sản phẩm có chứa retinoid vì công dụng tuyệt vời của nó. Tuy nhiên, nhìn chung tất cả các loại da đều nên được làm sạch, dưỡng ẩm và tẩy tế bào chết hai lần mỗi tuần để duy trì sức căng trẻ của làn da