Nhiều bậc phụ huynh hiện nay vô cùng lo lắng vì giới trẻ phát sinh các mối quan hệ tình cảm khi đang ngồi trên ghế nhà trường và có những trường hợp mang thai sớm. Một bà mẹ trẻ thậm chí cũng đã 'bàng hoàng' khi phát hiện con mình mang thuốc tránh thai ở trong cặp khi đi học.
- Gần 9.000 ca tay chân miệng, 3 ca tử vong, Bộ Y tế chỉ đạo 'nóng'
- Tin lời spa uống viên chống nắng bảo vệ da, người phụ nữ 'tá hỏa' vì kết quả đi khám: Lời bác sĩ giải đáp
Theo ThS.BS Phan Chí Thành - Chánh văn phòng Trung tâm đào tạo - Chỉ đạo tuyến, Bệnh viện Phụ sản Trung ương chia sẻ thông tin trên Báo Dân Trí cách đây không lâu, trong quá trình tư vấn, một phụ huynh bày tỏ nỗi lo lớn nhất khi con gái biết yêu và lo sợ hơn khi con làm chuyện người lớn sẽ dẫn đến học hành sa sút. Đặc biệt nếu không may con có bầu thì tương lai dường như sẽ chẳng còn.
Cụ thể, trong một lần đem cặp của con gái lớp 11 đi giặt, chị bàng hoàng khi phát hiện có thuốc tránh thai ở bên trong.
Trên thực tế trong quá trình khám chữa bệnh, BS Thành đã gặp rất nhiều các bạn trẻ chỉ 15-17 tuổi đã có quan hệ tình dục.
Điển hình là trường một nữ sinh cấp 3 đến bệnh viện để thăm khám trong tình trạng vùng kín bị viêm và chảy dịch.
Qua khai thác bệnh sử, nữ sinh này cho biết đã bắt đầu quan hệ tình dục từ năm lớp 8. Đáng chú ý, bệnh nhân tiết lộ rằng, bản thân chưa từng sử dụng các biện pháp bảo vệ như bao cao su.
Bản thân việc dậy thì khiến nội tiết tố tăng vọt trong người các con, thôi thúc các con tò mò đến chuyện ấy và tham gia tình dục sớm hơn thế hệ trước đây.
Do đó, các vị phụ huynh không thể đánh đồng và cho rằng "Các con hư hỏng, bố mẹ trước đây không như thế". Bản thân cô con gái cũng thổ lộ vỉ thuốc tránh thai để "dự phòng". Nữ sinh này cũng một mực khẳng định mình chưa từng quan hệ nhưng việc dự phòng như vậy là đúng và cần thiết.
Vấn đề rất lớn nằm ở chỗ kiến thức về tình dục an toàn ở đa phần các bạn trẻ lại rất thiếu hụt. "Nhiều phụ huynh thấy con mình mới học cấp 3 hoặc thậm chí lớp 8, lớp 9 có bao cao su, thuốc tránh thai trong ví đã la mắng con, cho rằng con hư đốn, nhưng nếu suy xét ở góc độ nào đó thì con bạn đang đi đúng hướng. Các con đã tự học cách bảo vệ mình trước các nguy hiểm của bệnh liên quan tới tình dục cũng như mang thai ngoài ý muốn", BS Thành phân tích trên Báo Dân Trí.
Thực tế hiện nay trẻ yêu sớm, do đó cha mẹ cần phải chuẩn bị sẵn sàng tâm lý đón nhận việc con mình học cấp 2, cấp 3 đã yêu, thậm chí đã có quan hệ tình dục. Chúng ta không thể ứng dụng sự trưởng thành của mình ngày xưa để đặt vào cuộc sống của chúng. Bố mẹ nên chia sẻ với con nhiều để biết nhu cầu thực tại bên trong cơ thể con. Nếu bạn chỉ sốc khi thấy con mang bao cao su ở cặp, bạn la mắng con mình, chắc chắn, các con sẽ không chia sẻ với bạn nữa.
Theo BS Thành ham muốn tình dục ở lứa tuổi vị thành niên là ham muốn tự nhiên, không ai có thể ngăn cấm. Thay vì tìm cách cấm đoán thì người lớn nên cung cấp cho giới trẻ những kiến thức để tự bảo vệ mình.
Tại Việt Nam, theo số liệu thống kê của Vụ sức khỏe Bà mẹ trẻ em (Bộ Y tế), tỉ lệ trẻ vị thành niên (VTN) mang thai trong tổng số người mang thai tăng lên liên tục qua các năm. Năm 2010 là 2,9%, năm 2011 là 3,1%, năm 2012 là 3,2%. Tương ứng tỉ lệ phá thai ở lứa tuổi này lần lượt là 2,2%, 2,4% và 2,3%.
Theo số liệu thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trên thế giới, 44 trong số 1.000 trẻ được sinh ra từ các bà mẹ tuổi VTN (15-19 tuổi). Ở các nước đang phát triển, ít nhất 10 triệu trường hợp mang thai ngoài ý muốn trong 1 năm ở những trẻ nữ VTN độ tuổi 15 đến 19. Các biến chứng trong quá trình mang thai và sinh đẻ là nguyên nhân tử vong hàng đầu đối với các trẻ gái 15-19 tuổi.
TS.BS Đỗ Minh Loan- Trưởng khoa Sức khoẻ Vị thành niên – Bệnh viện Nhi Trung ương, cho biết: Vị thành niên là những trẻ từ 10 đến 19 tuổi. Vào thời điểm này, trẻ phát triển các chức năng sinh dục, sinh sản, nhu cầu tình dục xuất hiện và chưa đủ kỹ năng để kiểm soát ham muốn tình dục. Cùng với sự thiếu hiểu biết về chu kỳ kinh nguyệt, cơ chế thụ thai, các biện pháp tránh thai; Quan hệ tình dục không chuẩn bị, không mong muốn; Quan hệ tình dục trước hôn nhân, sống thử trước hôn nhân. Đồng thời, trẻ thiếu tiếp cận với các dịch vụ chăm sóc sức khoẻ sinh sản (SKSS), chưa được giáo dục đầy đủ về sức khỏe giới tính, cha mẹ còn hời hợt về việc giáo dục cho con em… Dẫn đến nguy cơ mang thai ngoài ý muốn rất cao và để lại nhiều hệ lụy trong tương lai.
Vị thành niên là giai đoạn thay đổi về thể chất và tâm sinh lý. Vì thế, khi có con trong độ tuổi VTN, cha mẹ nên quan tâm đến con cái nhiều hơn. Các bậc cha mẹ nên dành nhiều thời gian trò chuyện tâm sự với con những định hướng đúng đắn về tình cảm. Cha mẹ và nhà trường nên phối hợp để trang bị cho trẻ những kiến thức về sức khoẻ sinh sản, giáo dục giới tính cho các em, giúp các em có kiến thức và nhận thức đúng đắn tránh được những sai lầm không đáng có.
Cách phòng tránh có thai ngoài ý muốn
Để tránh việc có thai khi chưa muốn, các chị em cần tìm hiểu các phương thức tránh thai an toàn phù hợp với bản thân để vừa đảm bảo đời sống tình cảm, vừa an tâm khi chưa sẵn sàng làm cha mẹ.
Để phòng tránh có thai ngoài ý muốn, người phụ nữ nên thực hiện các biện pháp tránh thai như: đặt dụng cụ tránh thai trong tử cung, cấy que tránh thai, triệt sản, uống thuốc tránh thai hàng ngày,... Tuy nhiên, nếu người phụ nữ không muốn sử dụng các biện pháp tránh thai như kể trên thì có hai phương pháp dễ sử dụng và hiệu quả cao hiện nay đó là sử dụng bao cao su khi quan hệ và sử dụng thuốc tránh thai trong trường hợp mất kiểm soát.
- Sử dụng bao cao su khi quan hệ
Bao cao su dùng để ngăn tình trùng đi vào sâu trong tử cung gặp trứng và thụ thai, do đó nếu sử dụng bao cao su đúng cách thì việc có thai ngoài ý muốn là vô cùng hy hữu. Đây cũng được xem là phương pháp đơn giản và hiệu quả trong việc tránh thai. Hơn thế nữa, sử dụng bao cao su còn giúp cả hai phái phòng tránh các bệnh lây qua đường tình dục như lậu, giang mai, sùi mào gà, bệnh thế kỷ HIV/AIDS,...
- Sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp
Nếu quan hệ trần không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào và chỉ canh ngày rụng trứng hay xuất tinh ngoài, thì tỷ lệ có thai là rất cao. Hay trong trường hợp quên uống thuốc tránh thai hàng ngày hay tuột bao trong quá trình quan hệ, thì thuốc tránh thai khẩn cấp là cứu cánh của các chị em.
Thuốc tránh thai khẩn cấp hoạt động theo phương thức ức chế sự rụng trứng tại thời điểm đó, làm dày tử cung với các chất nhầy để ngăn tinh trùng gặp trứng tạo thành phôi. Sau khi quan hệ tình dục, uống thuốc càng sớm thì hiệu quả tránh thai càng cao. Tuy nhiên thuốc sẽ gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn đối với chị em phụ nữ như rối loạn kinh nguyệt, buồn nôn, chóng mặt, tức ngực, một vài trường hợp còn là ra máu sau khi uống thuốc.
Theo khuyến cáo của bác sĩ, chị em không nên uống thuốc tránh thai khẩn cấp quá 2 lần trong một tháng và 3 lần trong một năm, bởi vì lạm dụng sẽ gây ra các biến chứng làm ảnh hưởng đến khả năng sinh sản sau này.
Ngoài hai phương pháp tránh thai nêu trên, việc cho các thanh thiếu niên tiếp cận và tăng nhận thức về kế hoạch hoá gia đình cũng như sức khỏe sinh sản, gia tăng kiến thức cũng như sự hiểu biết về sức khỏe tình dục là một phương pháp giáo dục cần được chủ động đề cập nhiều hơn để giảm thiểu các sự cố không đáng có.