3 tác dụng của hạt dổi – hạt “vàng đen” nơi núi rừng Tây Bắc

Tác dụng của hạt dổi xưa nay được truyền tai nhau rất nhiều, người thì gọi nó là “vàng đen”, kẻ thì nhắc nó là hạt quý. Thế nhưng không phải ai cũng biết xuất xứ và các công dụng đáng ngạc nhiên của hạt dổi là gì. Để cung cấp cho các bạn thông tin về loại hạt này, chúng tôi xin được trình bày một số thông tin đã tìm hiểu được dưới đây.

Hạt dổi và nguồn gốc xuất xứ

• Hạt dổi là gì?

Hạt dổi là một loại hạt được tìm thấy ở các vùng núi cao phía bắc Việt Nam. Hạt có lớp vỏ cứng bên ngoài màu nâu, bên trong có nhân hạt màu đỏ tươi, mùi thơm hấp dẫn đặc trưng. Khi phơi khô, mùi thơm đặc trưng của hạt dổi sẽ đậm hơn, lõi hạt cũng thâm lại thành màu nâu đỏ hoặc nâu đen.

• Xuất xứ

Hạt dổi tự nhiên được tìm thấy lần đầu ở các vùng núi cao phía bắc Việt Nam. Tới nay nó đã được trồng nở rộng ở các địa phương có địa hình cao khác như Tây Nguyên. Cây dổi thuộc họ gỗ, thân cây rất cao và ít lá, sinh trưởng chủ yếu trên những vùng rừng núi có khí hậu mát mẻ ôn hòa. Các nghiên cứu về cây dổi chủ yếu đều tới từ Việt Nam, hiện nay chưa ghi nhận thêm nghiên cứu khoa học nào xuất phát từ nước ngoài.

Các loại hạt dổi

Hạt dổi được chia ra làm 2 loại hạt:

• Dổi tẻ: Kích thước hạt lớn hơn dổi nếp, phần vỏ và thịt hạt cứng hơn dổi nếp, do đó người ta ít dùng dổi tẻ để làm gia vị vì khi giã chúng cứng hơn, khó ăn. Ngoài ra, loại hạt tẻ khi giã hay ăn sẽ có chút vị đắng hơn hạt nếp một chút, mùi vị thường hắc hắc chứ không thơm.
• Dổi nếp: kích thước hạt nếp nhỏ hơn hạt tẻ một chút, cả phần thịt và vỏ đều mềm hơn, vị cũng ngon hơn nên đây là loại thường được ưu tiên sử dụng. Kích thước của dổi nếp chỉ lớn cỡ hạt đậu, vỏ có màu vàng hoặc hơi đen.

Tác dụng của hạt dổi

Công dụng của hạt dổi rừng rất phong phú, đặc biệt tác động tốt lên sức khỏe của chúng ta. Theo nghiên cứu, hạt đổi rừng có chức năng hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý, chủ yếu liên quan tới hệ tiêu hóa và xương khớp. Cụ thể tác dụng chữa bệnh của hạt dổi là:

• Trị chứng khó tiêu, tiêu hóa kém

Dùng hạt dổi kết hợp với các loại đồ ăn trong bữa ăn giúp ngăn ngừa các chứng rối loạn tiêu hóa, đầy bụng, đầy hơi; giúp người dùng có bữa ăn ngon miệng và khả năng hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn. Có thể dùng hạt dổi trộn với thực phẩm đã nấu chín để ăn, hoặc dùng làm nước chấm ăn kèm với thức ăn. Đặc biệt nhai sống khoảng 1-2 hạt dổi sẽ làm các cơn đau bụng do hệ tiêu hóa biến mất.

• Hỗ trợ tăng cường sức khỏe xương khớp

Giúp xương khớp khỏe mạnh, dẻo dai, phòng ngừa các bệnh xương khớp và giúp làm chậm quá trình lão hóa xương. Có thể ăn kèm với cơm hoặc dùng làm nước chấm để hạt đổi đạt được hết giá trị dinh dưỡng. Hoặc ngâm rượu rồi bôi lên xương khớp để rượu tác dụng lên vùng được bôi.

Tùy theo từng cách chế biến mà tác dụng của hạt dổi mới phát huy được hết tác dụng, vì vậy bạn nên chú ý đến cách sử dụng để có phương pháp dùng hạt dổi hiệu quả nhất và không làm loại thực phẩm dinh dưỡng này bị phí phạm.

Cách dùng hạt dổi

Lưu ý khi dùng hạt dổi là nên sơ chế hạt tươi trước khi thưởng thức. Hãy phơi khô hạt tươi rồi nướng qua lửa để làm tăng độ thơm ngon và khiến hạt dễ bảo quản hơn. Bạn có thể rắc hạt dổi lên than nóng, xoay đều hạt cho đến khi phần vỏ tách ra là đã có thể dùng được. Nếu nướng bằng bếp gas thì hơ hạt này lên trên lửa, chú ý không hơ trực tiếp vào lửa vì dễ làm cháy, nên hơ cách ngọn lửa khoảng 2-3cm. Nếu nhà có lò vi sóng bạn có thể bỏ vào lò vi sóng để hạt được nướng chín thơm ngon nhất.

• Dùng làm gia vị

Hạt dổi thường được người dân vùng núi phía bắc sử dụng để làm gia vị, thường để tẩm ướp nấu ăn hoặc pha với nước chấm. Ăn các món ăn có hạt dổi sẽ giúp nâng cao giá trị dinh dưỡng được hấp thụ, hỗ trợ tốt cho đường tiêu hóa và làm người ăn ngon miệng hơn. Với mùi vị hết sức đặc trưng và hấp dẫn của hạt dổi, món ăn thường kích thích vị giác và làm mọi người phải xuýt xoa.

Cách dùng hạt dổi để làm gia vị: hạt dổi tươi sẽ được phơi khô để hạt săn lại, sau đó đem nướng để phần vỏ bung ra để lấy được thịt hạt. Tiếp tục đem phần thịt đi sao khô rồi giã nhỏ hoặc say nhỏ ra thành bột. Thành phẩm của hạt có thể đem trộn với nước mắm và các loại nước chấm để thưởng thức kèm bữa ăn. Hoặc có thể tẩm ướp các món nướng, rán, xào,…

• Dùng để ăn

Sau khi sơ chế qua như đã hướng dẫn phía trên, hạt dổi nướng có thể dùng để ăn trực tiếp. hạt dổi vốn có mùi hương hấp dẫn, cộng thêm mùi vị bùi bùi dễ ăn sẽ khiến bạn rất thích thú. Có thể ăn không, hoặc dùng để chế biến và ăn kèm với các món ăn khác như súp đuôi bò, vịt nướng hạt dổi, sườn non nấu hạt dổi,…

• Dùng để ngâm rượu

Hạt dổi ngâm rượu rất được ưa chuộng vì chúng có mùi vị vừa ngon, vừa có tác dụng hỗ trợ điều trị nhiều loại bệnh như:

Thoái hóa khớp, viêm khớp, khô cứng khớp: Dùng rượu dổi bôi trực tiếp lên vùng xương khớp bị bệnh, xoa bóp đều đặn. Sử dụng trong thời gian dài sẽ cảm thấy các cơn đau nhức thuyên giảm và hoạt động xương khớp dễ dàng hơn.

Đau nhức cơ thể: Cũng dùng rượu dổi thoa lên vùng đau nhức như vai, hông,…xoa bóp đều đặn bạn sẽ thấy cơn đau thuyên giảm. Tích cực làm trong một thời gian mức độ và tần suất xuất hiện của những cơn đau cũng giảm đi nhiều

Bệnh đau nhức cột sống, thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống: Tương tự với cách làm phía trên, bạn cũng dùng rượu dổi để bôi thường xuyên và các triệu chứng bệnh sẽ giảm mức độ nặng nề đi đáng kể.

Cách làm rượu dổi: mua hạt dổi tươi về phơi khô, ưu tiên dùng dổi nếp. Khi hạt đã khô và co lại thì đổ vào bình thủy tinh cùng với rượu theo tỷ lệ 1:3 (1kg hạt với 3 lít rượu), để ngâm trong thời gian ít nhất từ 3 tháng trở nên để rượu ngấm các chất từ hạt.

Bảo quản hạt dổi

Nên đựng hạt vào các lọ thủy tinh để hạt không bị mốc hay mối mọt, cũng để tránh các môi trường ẩm mốc làm hạt bị thối hoặc là giảm chất lượng. Kể cả khi đã để vào lọ thủy tinh bạn vẫn nên chú ý đạt tại nơi khô ráo thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp của mặt trời hoặc là các nguồn ẩm mốc khác. Đặc biệt không nên cất hạt vào trong tủ hoặc để ở những nơi quá bí không khí.

Trên đây là những thông tin về xuất xứ, phân loại và tác dụng của hạt dổi. Hiện nay loại hạt này được bán trên thị trường với giá thành khá cao. Nhưng vì những tác dụng đáng chú ý của nó mà rất nhiều người vẫn tìm mua hạt dổi tự nhiên hoặc đã qua đóng gói. Hạt dổi đạt chất lượng sẽ cung cấp rất nhiều giá trị sức khỏe cho cơ thể chúng ta, nhưng hạt dổi làm giả sẽ khiến bạn vừa mất tiền lại vừa mang tật. Vì vậy nhớ chú ý kỹ tới nguồn gốc đặt mua và tính chất mặt hàng rồi hãy quyết định.