3 bài học nuôi dạy con cái từ xã hội săn bắt hái lượm dành cho các bậc cha mẹ hiện đại

Theo dòng chảy thời gian, cách con người nuôi dạy con cái đã phát triển đáng kể. Nghiên cứu gần đây của Nikhil Chaudhary, so sánh cách nuôi dạy con cái của các xã hội hiện đại, đặc biệt là những xã hội thuộc phạm trù phương Tây và có học thức, với cách làm của các cộng đồng săn bắt hái lượm cổ xưa, đã phát hiện ra một số điều thú vị. 

Mục đích của nghiên cứu không phải là lãng mạn hóa những thách thức mà trẻ em của các cộng đồng săn bắt hái lượm phải đối mặt, nhưng có những khía cạnh trong quá trình nuôi dạy trẻ trong thời kỳ này mang lại những bài học quý giá cho các bậc cha mẹ ngày nay. Dưới đây là một số điểm tương phản giữa cách nuôi dạy con cái thời đại đồ đá và thời hiện đại.     

Dòng thời gian tiến hóa của loài người   

Để hiểu được sự khác biệt giữa các phong cách nuôi dạy con cái này, điều cần thiết là phải hiểu lịch sử tiến hóa của loài người. Trẻ em thời săn bắn hái lượm đã trải qua những cột mốc phát triển độc đáo. Trẻ có sự tham gia của nhiều người chăm sóc và kéo dài thời gian học các kỹ năng thiết yếu. Nghiên cứu tập trung vào "sự không phù hợp về mặt tiến hóa" tiềm ẩn phát sinh khi các phương pháp nuôi dạy con cái hiện đại đi chệch khỏi các điều kiện mà loài người chúng ta tiến hóa để phát triển.             

Thực hành chăm sóc trẻ em thời săn bắt hái lượm

Trong các cộng đồng săn bắn hái lượm, cuộc sống cộng đồng đảm bảo rằng trẻ sơ sinh không bao giờ đơn độc, trẻ luôn nhận được sự chăm sóc gần gũi. Có sự tiếp xúc cơ thể rất nhiều, trẻ sơ sinh luôn được bế, bú mẹ trong vài năm và ngủ chung trong suốt thời thơ ấu. Nghiên cứu chỉ ra rằng mức độ tiếp xúc cơ thể cao như vậy có tác dụng tâm lý tích cực, thúc đẩy sự gắn bó an toàn và giảm nguy cơ trầm cảm của người mẹ.

Cách nuôi dạy con cái hiện đại thường ít tiếp xúc cơ thể hơn. Trong khi sự an toàn của môi trường ngày nay chắc chắn là cao hơn, những kỳ vọng tâm lý của trẻ sơ sinh, được hình thành bởi quá khứ tiến hóa của chúng ta, vẫn có thể ảnh hưởng đến phản ứng của trẻ. Theo các nhà nghiên cứu, cách tiếp xúc gần gũi được quan sát thấy trong các thời kỳ có thể khác nhau và tiềm ẩn những tác động đối với sự phát triển của trẻ.

Tầm quan trọng của việc chăm sóc nhiều lần 

Những người săn bắn hái lượm, đặc biệt là những cá nhân không phải là cha mẹ chăm sóc đứa trẻ, đóng một vai trò quan trọng, đóng góp 40%–50% công việc chăm sóc trẻ. Điều này hoàn toàn trái ngược với cấu trúc gia đình chủ yếu là hạt nhân và mạng lưới chăm sóc hạn chế trong xã hội hiện đại.

Lợi ích của việc nhiều người chăm sóc bao gồm giảm căng thẳng tâm lý xã hội, giảm tỷ lệ trầm cảm ở bà mẹ và bảo vệ khỏi những khó khăn trong việc nuôi dạy con cái. Việc nhấn mạnh vào việc làm mẹ chuyên sâu trong các câu chuyện hiện đại bị thách thức với bởi cách nuôi dạy của cộng đồng săn bắn hái lượm. 

Các cá nhân đảm nhận vai trò cha mẹ nhưng không phải là cha mẹ ruột của những đứa trẻ không chỉ hỗ trợ cha mẹ ruột mà còn thúc đẩy sự phát triển tình cảm xã hội của trẻ, có khả năng tạo ra lợi ích giữa các thế hệ.

Mô hình học tập: Săn bắn hái lượm và giáo dục hiện đại

Trẻ em cộng đồng săn bắn hái lượm trải qua một giai đoạn phát triển kéo dài với đặc điểm là học tập thông qua quan sát, bắt chước và khám phá. Sự vắng mặt của việc giảng dạy cho phép phát triển khả năng tự lực, như đã thấy trong quá trình tiếp thu các kỹ năng sớm. 

Việc trẻ cộng đồng săn săn bắt hái lượm chơi với nhau một cách tự nhiên ở nhiều lứa tuổi thúc đẩy trẻ việc học tập hợp tác, trái ngược hoàn toàn với giờ học và giờ chơi có cấu trúc trong trường học hiện đại. Cách thức hoạt động do giáo viên hướng dẫn và đánh giá theo định hướng của các lớp học hiện đại có thể không phù hợp với phương pháp học tập tích cực và khám phá được điều chỉnh trong lịch sử phát triển của con người. Sự không phù hợp này có thể góp phần gây ra các vấn đề như rối loạn tăng động, giảm chú ý ở người lớn (ADHD), khiến chuyên gia phải đánh giá và tìm kiếm các phương pháp giáo dục trong xã hội hiện đại.