Đái tháo đường thai kỳ (ĐTĐTK) gây nên nhiều biến chứng và hậu quả nguy hiểm, ảnh hưởng lâu dài đến cả người mẹ lẫn thai nhi. Tại Việt Nam, cứ 5 thai phụ sẽ có trung bình 1 người mắc đái tháo đường thai kỳ.
Trước thực trạng này, công ty Abbott đã phối hợp cùng Bộ Y tế, triển khai chương trình sàng lọc ĐTĐTK miễn phí cho 10.000 thai phụ, tại 9 bệnh viện hàng đầu Việt Nam. Đây được đánh giá là một chương trình mang đến lợi ích lâu dài và sâu rộng, là cơ hội tốt để thai phụ hiểu rõ, tham gia và hành động để kiểm soát ĐTĐTK.
Chương trình có ý nghĩa thiết thực với sức khỏe thai phụ và thai nhi
Trong những năm gần đây, không chỉ tại Việt Nam mà trên thế giới, tỷ lệ thai phụ mắc ĐTĐTK đều có chiều hướng tăng nhanh. Thống kê tại một số nước khu vực, tỷ lệ ĐTĐTK tại Singapore hiện nay là 18.9%, Malaysia 11,4%, Australia 13%, Thái Lan 9,3%... và ở Việt Nam tỷ lệ này là 20%. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng ĐTĐTK, trong đó không ngoại trừ do những thay đổi về lối sống, thiếu hoạt động thể chất, chế độ ăn nhiều năng lượng và chất béo bão hòa dẫn đến chứng thừa cân, béo phì tăng nhanh. Đây là những nguy cơ dẫn đến ĐTĐTK.
Điều đáng ngại là dù chiếm một tỷ lệ cao như vậy nhưng khá nhiều thai phụ chưa hiểu rõ, hiểu đúng về ĐTĐTK. Do đó, khi mang bầu nhiều mẹ bầu thực hiện rất đầy đủ các xét nghiệm khác nhưng lại vẫn bỏ qua xét nghiệm tầm soát ĐTĐTK. Trong khi đó, ĐTĐTK nếu không được kiểm soát tốt có thể dẫn đến những hậu quả lâu dài cho cả mẹ và bé. Ngược lại, nếu phát hiện sớm, kiểm soát tốt đường huyết, mẹ và bé có thể tránh được nhiều nguy cơ để "mẹ tròn con vuông".
Phân tích cho các bà mẹ về lợi ích của xét nghiệm tầm soát ĐTĐTK, PGS.TS.BS. Huỳnh Nguyễn Khánh Trang (Trưởng khoa Sản, Bệnh viện Phụ sản Hùng Vương) chia sẻ: "Để phát hiện ĐTĐTK, phụ nữ mang thai sẽ được làm một xét nghiệm gọi là nghiệm pháp dung nạp đường. Theo đó, thai phụ sẽ được uống 75g đường glucose và xét nghiệm kiểm tra đường huyết 2 giờ sau đó hoặc đo nồng độ HbA1C (phản ánh đường huyết trung bình của 3 tháng gần nhất). Xét nghiệm tầm soát này được thực hiện lần thứ 1 vào 3 tháng đầu thai kỳ và lần 2 trong tuần 24-28 thai kỳ. Xét nghiệm tầm soát này có tính chính xác cao, giúp thai phụ sớm biết rõ về đường huyết của mình, từ đó giữ an toàn cho bản thân và cho em bé".
Chị Trần Thị Ái (Quận Tân Bình, TP.HCM) cho biết: "Tôi từng nghe nhắc đến ĐTĐTK nhưng không nghĩ mình có thể mắc, vì trước khi mang thai tôi khá ốm, quá trình mang thai cũng chỉ tăng cân vừa phải. Được biết có chương trình sàng lọc miễn phí ĐTĐTK, tôi đăng ký kiểm tra mới biết đường huyết của mình khá cao. Nghe bác sĩ phân tích những nguy cơ và hướng dẫn cách kiểm soát đường huyết, tôi mới thấy mình may mắn khi được phát hiện sớm, để có thể tránh những ảnh hưởng về sau cho mình và con".
Tầm soát ĐTĐTK để bảo vệ sức khỏe mẹ và bé
Được biết, chương trình sàng lọc ĐTĐTK miễn phí diễn ra tại các bệnh viện sản lớn trên cả nước do công ty Abbott phối hợp với Bộ Y tế thực hiện và là một trong những hoạt động trong dự án "Phòng ngừa và Quản lý Đái tháo đường thai kỳ, góp phần phòng chống các bệnh không lây nhiễm tại Việt Nam". Đây là dự án tiếp nối, sau một loạt các dự án cải thiện tình trạng dinh dưỡng cho phụ nữ mang thai và bà mẹ cho con bú… được hợp tác giữa Bộ Y tế và Abbott trong thời gian qua, nhằm nâng cao chất lượng công tác khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em ở Việt Nam.
Nhận xét về ý nghĩa và tính hiệu quả của chương trình này, bác sĩ Huỳnh Nguyễn Khánh Trang cho biết: "Chương trình sàng lọc lần này có ý nghĩa rất thiết thực, giúp hàng ngàn phụ nữ phát hiện sớm và có biện pháp quản lý tốt ĐTĐTK. Khi thai phụ mắc ĐTĐTK mà không biết, không có sự kiểm soát tốt đường huyết, em bé sinh ra dễ gặp nhiều biến chứng nguy hiểm như suy hô hấp, vàng da sơ sinh và béo phì, hạ đường huyết sau sinh, tỷ lệ sang chấn khi sinh cũng cao hơn... Trong khi đó, chỉ cần một xét nghiệm sàng lọc được thực hiện nhanh chóng, đơn giản, người mẹ sẽ có thể phát hiện sớm tình trạng của mình, từ đó có hướng kiểm soát tốt đường huyết, tránh những biến chứng có thể xảy ra".
Xét nghiệm tầm soát này nên thực hiện ở tuần thứ 24-28 thai kỳ, với bất kỳ thai phụ nào. Trong đó, nhóm thai phụ thừa cân, mang thai khi trên 35 tuổi, có cha mẹ hoặc anh chị em ruột từng mắc ĐTĐ… tuyệt đối không nên bỏ qua xét nghiệm này và cần phải được tầm soát ngay từ 3 tháng đầu thai kỳ vì thuộc nhóm nguy cơ cao mắc ĐTĐTK. Để kiểm soát tốt ĐTĐTK, theo các bác sĩ, thai phụ nên tái khám thường xuyên, có chế độ dinh dưỡng phù hợp (hạn chế tinh bột và đường), bổ sung dinh dưỡng chuyên biệt để có thể cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho thai nhi và mẹ vẫn kiểm soát đường huyết ổn định.
Chương trình tầm soát ĐTĐTK miễn phí đang được triển khai tại các bệnh viện: Bệnh viên Từ Dũ; bệnh viện Phụ Sản Trung Ương; bệnh viện Phụ Sản Hà Nội; bệnh viện 22 tháng 12 (Nha Trang); BV Phụ Sản Thành phố Cần Thơ; BV Phụ Sản Nhi Đà Nẵng; Bệnh viên Quận Thủ Đức – Tp. HCM. Riêng bệnh viện Phụ Sản Quốc Tế và bệnh viện Nhân Dân Gia Định dự kiến sẽ triển khai vào tháng 9-10/2019. Các thai phụ có thể liên hệ trực tiếp với bệnh viện trên để được xét nghiệm ĐTĐTK miễn phí.
Á hậu Tú Anh thổ lộ bị "rơi não" sau sinh: Thủ phạm nào gây ra chứng đãng trí
Quên quên nhớ nhớ là hội chứng gặp ở đa số chị em phụ nữ sau sinh và gây ra những phiền toái nhất định trong cuộc sống.
