Những thực phẩm hàng đầu giúp trẻ phát triển trí não, thông minh vượt trội

Từ khi thụ thai cho đến lúc 6 tuổi là giai đoạn vàng quyết định cho sự phát triển trí não của trẻ. Khi trẻ vừa chào đời, não bé đã đạt trọng lượng bằng 25% so với người trưởng thành; đến 1 tuổi tỉ lệ này tăng lên 70% và đạt trọng lượng tương đương với người lớn khi trẻ lên 6.

Sự phát triển trí thông minh ở trẻ phụ thuộc vào 3 yếu tố là di truyền, rèn luyện và dinh dưỡng. Do đó, việc bổ sung đầy đủ những dưỡng chất cần thiết cho não bộ của trẻ ngay từ những năm tháng đầu đời là việc điều hết sức cần thiết. Các dưỡng chất sẽ củng cố sự liên kết giữa các nơ-ron thần kinh, tăng cường trí nhớ, khả năng tư duy và phòng ngừa nhiều bệnh nguy hiểm liên quan đến não bộ.

Thực phẩm đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển não bộ trẻ nhỏ. Ảnh internet.

Thực phẩm tăng trí thông minh cho trẻ

DHA

Nguồn thực phẩm giàu omega-3 là cá hồi, cá ngừ, tim, gan, sữa, tảo biển, dầu thực vật…  Ảnh internet.

DHA là một loại axit béo omega-3 tồn tại nhiều trong não và võng mạc, rất cần thiết cho sự phát triển trí não, thị giác và khả năng miễn dịch ở trẻ.

Do cơ thể không tự tổng hợp được DHA nên ngay từ khi còn trong giai đoạn bào thai và những năm đầu đời, trẻ cần phải được bổ sung dưỡng chất này liên tục. Nguồn thực phẩm giàu omega-3 là cá hồi, cá ngừ, tim, gan, sữa, tảo biển, dầu thực vật… Theo các chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị, trẻ cần được ăn cá ít nhất 2 ngày 1 lần để đảm bảo bổ sung đủ lượng DHA cần thiết.

Lưu ý: DHA rất dễ bị oxy hóa khi đứng một mình, vì thế lượng DHA cung cấp cho trẻ có thể bị suy giảm đáng kể trước khi được hấp thụ bởi não bộ. Vì vậy, khi bổ sung DHA, dù là qua thực phẩm hay sữa công thức, mẹ cần lưu ý bổ sung kèm theo những dưỡng chất chống oxy hóa mạnh. Hai trong những dưỡng chất vừa là chất oxy hóa mạnh, vừa tốt cho trí não có thể kể đến ở đây là Lutein và Vitamin E tự nhiên.

Vitamin và khoáng chất

Vitamin và khoáng chất có chức năng giống như cầu nối giữa não và các chất dinh dưỡng. Khi axit amin nạp vào cơ thể, vitamin và khoáng chất sẽ chuyển hóa chúng thành chất dẫn truyền thần kinh, chất béo đơn giản thành dạng phức tạp, chuyển hóa glucose thành năng lượng để tránh tích tụ đường cho cơ thể, phát huy tối đa tác dụng của các chất dinh dưỡng. Những vitamin và khoáng chất cần thiết cho sự phát triển của trẻ:

1. Vitamin E tự nhiên:

Vitamin E là một họ vitamin thiết yếu, bên cạnh vai trò là chất giúp bảo vệ DHA khỏi quá trình oxy hóa, Vitamin E trong cơ thể tồn tại ở thùy trán, thùy chẩm, vùng hải mã – đây là những vùng não chịu trách nhiệm về trí nhớ và học hỏi - của trẻ nhỏ.

Vitamin E tồn tại ở cả dạng tự nhiên và tổng hợp; tuy nhiên, Vitamin E nguồn gốc tự nhiên đã được chứng minh có hoạt tính cao hơn cao gấp 2 lần, được cơ thể ưu tiên hấp thụ hơn và có khả năng bảo vệ DHA so với vitamin E tổng hợp. Do đó, lựa chọn vitamin E tự nhiên sẽ giúp trẻ hấp thụ DHA tốt hơn vitamin tổng hợp.

Vitamin E tự nhiên có thể được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm bao gồm trái cây, rau, củ quả và các loại hạt như hạnh nhân, cà phê, hạt hướng dương, đậu phộng, kiwi hoặc sữa công thức có VitaminE tự nhiên…

1. Lutein:

Lutein tập trung nhiều nhất trong não bộ trẻ sơ sinh, carotenoid đặc biệt này góp phần giúp bảo vệ các tế bào não, giảm nguy cơ bị tổn thương và lão hóa. Lutein xuất hiện ở các vùng não của trẻ nhỏ được chứng minh là có liên quan đến học tập và ghi nhớ. Bên cạnh đó, các nhà nghiên cứu cũng tìm thấy lượng Lutein trong võng mạc có tương quan tích cực đến thành quả học tập ở trẻ em trước tuổi vị thành niên, giúp trẻ nâng cao khả năng nói lưu loát, ghi nhớ và xử lý thông tin.

Hoạt động như một chất chống oxy hóa để loại sạch các tác nhân có tính oxy hóa và như một chất chống viêm, Lutein đóng vai trò như một chất dinh dưỡng bảo vệ thần kinh. Lutein được tìm thấy nhiều nhất ở các loại rau lá xanh đậm như cải xoăn, cải bó xôi, cải cầu vồng, cải bẹ xanh hoặc sữa công thức có Lutein…

1. Một số vitamin và khoáng chất khác:

Ngoài 2 loại vitamin và khoáng chất kể trên, mẹ cần chú ý bổ sung đa dạng nguồn vitamin cho trẻ nhưng cần đảm bảo đủ vitamin C, B, axit folic, kẽm và magie.

Chất bột đường

Não cần một lượng đường lớn để duy trì hoạt động hiệu quả, chiếm khoảng 20% lượng đường cung cấp cho cơ thể. Mẹ nên cho trẻ sử dụng những loại thực phẩm giàu bột đường như ngũ cốc thô, trái cây ít ngọt (bưởi, táo, mận…).

Hạn chế tiêu thụ những loại thực phẩm nhiều đường như nước ngọt, bánh kẹo, chè…vì chúng dễ làm trẻ tăng cân không kiểm soát và dễ gặp các vấn đề về răng miệng.

Phospholipid và lexithin

Phosoholipid và lexithin là hai dưỡng chất quan trọng để duy trì hoạt động của não. Chúng đóng góp vào việc hình thành myelin bao bọc các dây thầy kinh, giúp việc truyền tín hiệu đi của não được thực hiện nhanh chóng hơn.

Ngoài ra, lexithin và phospholipid còn hỗ trợ kéo dài tuổi thọ tế bào thần kinh, phòng bệnh ngưng kết tiểu cầu ở người trưởng thành. Lạc và lòng đỏ trứng gà là hai nguồn thực phẩm giàu nguyên tố vi lượng trên. Mẹ nên chú ý bổ sung các thực phẩm này đều đặn trong bữa ăn để tăng khả năng ghi nhớ cho con.

Thực phẩm giàu Phosoholipid và lexithin giúp hình thành myelin bao bọc các dây thầy kinh. Ảnh internet.

Axit amin

Bổ sung đầy đủ các axit amin cho cơ thể sẽ giúp não của trẻ hoạt động minh mẫn, sáng tạo hơn. Hai loại axit amin cần thiết cho trẻ là tryptophan và tyrosine.

Tương tự như DHA, cơ thể không tự tổng hợp được tryptophan nên mẹ cần chú ý bổ sung cho con thông qua đường ăn uống. Các thực phầm giàu axit amin tryptophan phải kể đến sữa, phô mai, thịt nạc, trứng, các loại hạt, tảo biển…

Ngược lại, tyrosine lại là axit amin mà cơ thể có khả năng tổng hợp được. Tuy nhiên, cơ thể chỉ có khả năng tự điều tiết phù hợp khi được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng mỗi ngày.

I-ốt và sắt

I-ốt đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển trí thông minh của trẻ. Thiếu i-ốt sẽ dấn đến tình trạng thụ động, nhận thức kém, tư duy hạn chế và gây bệnh bướu cổ. Sắt là vi chất cần thiết để tạo máu, thiếu sắt là nguyên nhân chính gây nên tình trạng thiếu máu. Việc không đủ máu cung cấp đến não sẽ làm trẻ mệt mỏi, tư duy chậm, chóng mặt, đau đầu…

Bên cạnh việc bổ sung sắt bằng các thực phẩm chức năng, mẹ cũng nên lưu ý tăng cường chất sắt cho con thông qua các loại thực phẩm có sẵn. Một số loại thực phẩm có nhiều sắt như gan, thịt, cá, trứng, rau xanh, các loại đậu… Cha mẹ cũng nên thêm vitamin C vào bữa ăn hàng ngày để tăng khả năng hấp thụ sắt từ thực phẩm cho cơ thể.

Choline

Choline có nhiệm vụ tăng cường trí nhớ và khả năng học tập suốt đời của trẻ. Ảnh internet.

Choline có nhiệm vụ tăng cường trí nhớ và khả năng học tập suốt đời của trẻ. Tuy nhiên, cơ thể chúng ta chỉ có thể sản xuất được một lượng nhỏ choline và hàm lượng này không đủ để đáp ứng nhu cầu cần thiết cho hoạt động não bộ. Do đó, việc bổ sung các thực phẩm giàu choline là hết sức cần thiết.

Ngoài ra, choline còn ngăn ngừa khuyết tật ống thần kinh và thúc đẩy sản sinh tế bào thần kinh cho trẻ từ khi còn trong bụng mẹ. Trứng, mầm lúa mì, sữa, đậu nành, đậu phộng, cải xoăn, súp lơ…là những thực phẩm chứa nhiều choline.

Nước

Nước chiếm 80% cấu tạo của não. Thiếu nước có thể làm gia tăng hormone stress ở trẻ, gây cản trở hoạt động của não. Vì thế, cha mẹ nên khuyến khích trẻ uống nhiều nước mỗi ngày.