Điểm danh các bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ vào mùa đông và cách phòng tránh

Theo bác sĩ chuyên khoa nhi Phí Xuân Thi, BV Sản Nhi Quảng Ninh, mùa đông trẻ dễ bị bệnh hơn là do một số virus phát triển nhanh và mạnh, thậm chí có thể lây lan tốt hơn khi không khí mát và ít ẩm hơn. Chất nhầy ở mũi có thể khô hơn, dính hơn trong những ngày mùa đông, điều này có thể ảnh hưởng đến sự lây lan của virus.

Bên cạnh đó, các thói quen ăn, ngủ thường xuyên bị thay đổi, gián đoạn trong khi du lịch vào mùa đông, có thể dẫn đến hệ thống miễn dịch dễ bị tổn thương hơn và kém hiệu quả trong việc chống lại nhiễm trùng.

Một số bệnh thường gặp trong mùa đông gồm:

1. Virus hô hấp hợp bào (RSV)

RSV là một căn nguyên gây virus gây nhiễm trùng đường hô hấp phổ biến, nhất là ở trẻ dưới 2 tuổi, có thể gây ra viêm phổi, viêm tiểu phế quản. Nó có thể gây ra các triệu chứng nặng và nguy hiểm ở trẻ sơ sinh.

Các triệu chứng liên quan tới nhiễm RSV như: Ho, sổ mũi, sốt, tắc nghẽn đường hô hấp trên như ngạt mũi, thở khò khè, thở nhanh…; Với trẻ sơ sinh có thể gây ngừng thở.

Các triệu chứng của RSV thường bắt đầu sau 1-2 ngày đầu tiên và nặng lên vào khoảng ngày 3 đến ngày 7. RSV có thể kéo dài tới 2 tuần và một số trẻ có các triệu chứng có thể lên tới 3 tuần.

Để làm giảm được các triệu chứng, cha mẹ nên thường xuyên nhỏ nước muối sinh lý vào mũi để làm ẩm, thông thoáng mũi, tránh tình trạng tắc mũi, giúp trẻ dễ thở hơn.

2. Cúm

Là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp rất dễ lây lan. Sự khởi phát của bệnh thường đột ngột và có các triệu chứng đi kèm như: Sốt cao, ho, chảy mũi, ngạt mũi, đau nhức cơ, mệt mỏi, viêm kết mạc mắt nhẹ (đỏ mắt, ngứa), có thể kèm theo nôn ói/ tiêu chảy…

Nếu các triệu chứng của cúm được phát hiện sớm, một số loại thuốc kháng virus như Tamiflu có thể hữu ích. Thuốc hoạt động tốt nhất khi được sử dụng trong 48 giờ đầu của các triệu chứng. Cách phòng ngừa và giảm các biến chứng của cúm tốt nhất là tiêm phòng cúm.

3. Cảm lạnh thông thường

Là một bệnh do virus gây ra, các triệu chứng thường nhẹ. Trẻ có thể bị sốt nhẹ ngay từ khi mắc bệnh.

Mặc dù cảm lạnh có vẻ xảy ra thường xuyên hơn vào những tháng mùa đông, nhưng chúng có thể xảy ra quanh năm. Có nhiều loại virus gây ra cảm lạnh, có thể kéo dài 5 - 14 ngày.

Các triệu chứng của cảm lạnh thường gặp: Chảy mũi, tắc mũi, ho, đau họng, sốt, nôn ói và tiêu chảy thường không đi kèm theo cảm lạnh

Khi trẻ bị cảm lạnh, cần cho trẻ nghỉ ngơi, có được sự thoải mái và điều trị hỗ trợ các triệu chứng là quan trọng. Luôn giúp cho trẻ được duy trì đủ nước. Thuốc ho và cảm lạnh thường không được khuyến cáo cho trẻ dưới 6 tuổi.

4. Viêm họng do vi khuẩn (Strep throat)

Là một bệnh lý nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra, dễ lây lan, hay gặp vào mùa thu, mùa đông và đầu mùa xuân, đặc biệt ở trẻ nhóm từ 5 đến 15 tuổi.

Các triệu chứng bao gồm: Đau họng, khó nuốt, sốt, đau bụng, đau đầu, ho và chảy mũi thường không gặp trong viêm họng. Đôi khi có thể phát ban đỏ ở trẻ viêm họng do liên cầu khuẩn.

Viêm họng do vi khuẩn có thể điều trị dễ dàng và nhanh chóng bằng thuốc kháng sinh. Có những biến chứng tiềm ẩn của Strep throat như áp xe vùng hầu- họng, hay sốt thấp khớp.

5. Viêm dạ dày- ruột (Stomach flu: “cúm bao tử”)

Viêm dạ dày ruột do virus là một bệnh nhiễm trùng đường ruột hay gặp. Nó thường không liên quan tới cảm lạnh hoặc cúm.

Nguyên nhân quan trọng nhất, hay gặp là norovirus. Cúm bao tử thì rất dễ lây và có thể có những triệu chứng nặng trong thời gian bị bệnh. Điển hình, nôn có thể 1-2 ngày, nhưng triệu chứng liên quan tới đường tiêu hóa có thể lên tới 1 tuần.

Các triệu chứng của viêm dạ dày ruột do virus bao gồm: Nôn, tiêu chảy nhiều nước, đau bụng, sốt nhẹ, đau đầu, mệt mỏi, những virus này phát triển rất nhanh, trong 12-48 giờ. Vì vậy cha mẹ nên đảm bảo rửa tay cho trẻ sạch sẽ và thường xuyên

Để giúp trẻ vượt qua các triệu chứng Stomach flu, cha mẹ nên hỗ trợ bằng cách cung cấp đầy đủ nước và các loại thức ăn dễ tiêu. Trong những trường hợp nặng, thuốc chống tiêu chảy và chống nôn có thể phải sử dụng.

Cách dự phòng các bệnh mùa đông cho trẻ

Bác sĩ Thi hướng dẫn, để giúp trẻ phòng các bệnh mùa đông, cha mẹ có thể áp dụng một số cách sau:

- Rửa tay thường xuyên với xà phòng và nước, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh và trước các bữa ăn

- Tiêm phòng cúm

- Ăn các loại thực phẩm lành mạnh và uống nhiều nước

- Nghỉ ngời nhiều

- Ở nhà nếu cảm thấy không khỏe để ngăn ngừa virus lây lan.